خودتان هم رازدار باشید
رفتار کودکان معمولا تابع رفتار اعضای خانواده است. در ابتدا به رفتار خود و دیگر اعضای خانوادهتان توجه کنید. خودتان به موضوع رازداری و صحبت درباره مسائل خصوصیتان در حضور دیگران اهمیت میدهید یا در جمعهای خانوادگی مدام چنین بحثهایی را پیش میکشید؟ اگر جواب شما به این سوال مثبت است، پس اول از خودتان شروع کنید. این سبک رفتاری را تغییر دهید تا فرزندتان هم از شما یاد بگیرد. دست کم در مقابل او چنین کاری را نکنید. سعی کنید الگوی خوبی برای فرزندتان باشید.
تهدید با تنبیه ممنوع!
اما در شرایطی که خودتان هم چنین خصلتی ندارید و کودک شما شروع به برملا کردن رازهای خانوادگی میکند، چه باید بکنید؟ در چنین شرایطی با کودک هیچ برخورد تندی نکنید و او را در مقابل جمع تحقیر یا دعوا نکنید. اگر خواستید واکنشی نشان بدهید، فقط باید در این حد باشد که با نگاه جدی و بدون کلام به او نگاه کنید تا او متوجه شود که نباید چنین حرفی بزند. سپس فرزندتان را صدا کنید و در جای خلوتی به او تذکر بدهید.
به دیگران توصیه کنید که در مواقع خبرچینی به او اهمیت ندهند
به اقوام و آشنایان توصیه کنید در مواقعی که کودکتان شروع به خبرچینی میکند، به حرفهایش واکنشی نشان ندهند و به او بیتوجهی کنند. همچنین در این مواقع سریع موضوع صحبت را عوض کنید. شما یا دیگران با گفتن این جمله که «میتوانیم به جای این موضوع درباره… صحبت کنیم.» حواس کودک را پرت کنید.
علل خبرچینی کودکتان را کشف کنید
چرا کودکتان خبرچینی میکند؟ به دنبال به دست آوردن قدرت بیشتر یا برای جلب توجه و محبت است؟ این سوالی است که شما باید به دنبال جواب آن باشید. شاید کودک شما متوجه حساسیتهایتان شده است و میخواهد به نوعی از شما انتقامجویی کند. اگر کودکتان نیاز به محبت بیشتری دارد؛ برایش وقت بگذارید، با او بازی کنید و این نیاز او را برطرف کنید. اگر هم به دنبال کسب قدرت است، باید اعتماد به نفس او را تقویت کنید تا با چنین کارهایی به دنبال جلب توجه نباشد.
با کودکتان درباره خبر چینی و مصداقهای آن صحبت کنید
شاید اصلا کودکتان تعریفی از خبرچینی و مصداقهای آن نداشته باشد. میتوانید در این زمینه با او صحبت کنید و درباره رازهایی که نباید آنها را با دیگران در میان بگذارد، به او اطلاعات دهید. به او تاکید کنید که برعکس دیگران، پدر و مادرش محرم اسرار او هستند و او باید حتما شما را از اتفاقاتی مثل زد و خورد با دوستان، آزار دیدن توسط دیگران و کمک خواستن آگاه کند.
از کودکتان یک گزارشگر نسازید!
رفتاری که با کودکتان دارید، در این مورد بسیار تعیین کننده است. مثلا وقتی کودکتان از مهدکودک بر میگردد، مدام او را سوال پیچ نکنید که: «امروز در مهد چه خبر بود؟» «خاله چی گفت؟» «تو چی گفتی؟» «چی کار کردی؟» در این حالت او به گزارش دادن عادت میکند و به این ترتیب فکر میکند که درباره اتفاقات درون خانه هم باید به دیگران گزارش دهد. اگر میخواهید در جریان اتفاقات مهد کودکتان قرار بگیرید، از او غیرمستقیم سوال کنید. مثلا خودتان از کارهایی که در روز انجام دادهاید، برایش بگویید و در پایان بگویید: «این اتفاقاتی بود که در طول روز برای من افتاد، روز تو چطور بود؟»
به صورت غیرمستقیم او را از عواقبت خبرچینی باخبر کنید
از مربی مهدکودک یا معلم مدرسهاش بخواهید که درباره خبرچینی در کلاس صحبت کند و نظر بچهها را در این مورد بپرسد. او میتواند با قصه و داستان کودکان را از عواقب خبرچینی باخبر کند. البته شما هم در قصههای شبتان میتوانید چنین نکتهای را بگنجانید و از احساس بد دیگران نسبت به فرد خبرچین برای کودکتان بگویید. به هر حال آنچه در این باره اهمیت دارد، آموزش غیرمسقیم این موضوع است.
هرگز از کودکتان نخواهید که خبرچینی کند
شما نمیتوانید از کودک خود بخواهید که کارهای برادر یا خواهرهای دیگرش را برای شما گزارش دهد و بعد به او بگویید که خبرچینی کار بدی است! هرگز برای برقراری نظم در خانواده از کودک خود چنین کاری را نخواهید. این کار علاوه بر اینکه از کودکتان یک خبرچین میسازد، باعث ایجاد حسادت بین فرزندان و تیره و تار شدن، روابط خواهر و برادری آنان نیز میشود. اگر میخواهید او به شما کمکی کرده باشد، در انجام کارهای خانه به او مسئولیتی بسپارید.
وقتی کودک کار برادر و خواهرش خبرچینی کرد، او را تشویق نکنید
گاهی کودک شما بدون اینکه شما از او بخواهید، برای متهم کردن خواهر یا برادرش و گرفتن تائید شما، دست به خبرچینی میزند. در این موارد شما نباید با علاقه و اشتیاق به خبرچینی او گوش بدهید و با این کار او را به صورت غیرمستقیم تشویق به انجام دوباره آن کنید. بلکه باید از او بپرسید که چرا چنین کاری میکند. معمولا در این شرایط کودک صادقانه هدفش را از این کار بیان میکند. سپس به او تاکید کنید که وظیفه پدر و مادر است که مواظب فرزندشان باشند و اینکه لازم نیست او کارهایی را که خواهر یا برادرش در غیاب والدین انجام میدهند را گزارش کند. در پایان او را تشویق کنید که بیشتر درباره خودش و روزی که سپری کرده، صحبت کند. البته به همان شیوه غیرمستقیم که در بالا اشاره شد.
فقط در این شرایط به خبرچینی کودک گوش دهید
مطمئنا شرایطی پیش میآید که کودکتان از کار خطرناک یک دوست یا خواهر و برادرش پیش شما خبرچینی میکند. در این حالت دخالت شما ایرادی ندارد. به کودکتان تذکر بدهید که چون این اتفاق در شرف وقوع بوده، اطلاع دادن آن اشکالی ندارد، چرا که این خبرچینی از روی محبت صورت گرفته است. در این شرایط حتما از فرد خاطی بخواهید که برایتان درباره آن اتفاق توضیح دهد و بعد در این باره قضاوت کنید. اگر فرد خاطی از خبرچینی کودک شما ناراحت شد، اول او را دلداری بدهید و سپس از کودکتان بخواهید که درباره آن رفتار خطرناک که باعث صدمه زدن به او شده توضیح بدهد.