یکی از نتایج افزایش جمعیت بیکار فارغ التحصیل در سالهای اخیر، بیمهارتی بسیاری از دانشآموختگان دانشگاهی و عدم توانایی در جذب بازار کار به دلیل نداشتن مهارت کافی است. در این میان فرهنگ غلط مدرک گرایی به عنوان یک ارزش افزوده در بین جوانان تلقی شده که توسعه نظام آموزش عالی و تسهیل شرایط ورود به دانشگاه به این موضوع نیز دامن زده و نتیجه آن ورود سالانه به طور متوسط حدود یک میلیون فارغ التحصیل متقاضی به بازار کار است.
علاوه بر اینکه نداشتن مهارت برای ورود به بازار کار، به عنوان ضعف برخی جوانان بیکار با هر سطح از دانش و تحصیلات است، در عین حال بسط فرهنگ تحصیلات دانشگاهی بدون توجه به استعداد و مهارتهای فردی از سنین پایین در خانوادهها منجر شده تا تشویق فرزندان برای کسب مهارت به تدریج به فراموشی سپرده شود و «ورود به دانشگاه» نسبت به «کسب مهارت» حتی به قیمت بیکار ماندن ترجیح داده شود.
چه بسا در بین بسیاری از جوانان تحصیلکرده نیز مشاهده می شود، خود را با هم دورههای دوران دانشآموزی مقایسه میکنند و در مییابند بسیاری از آنها به جای ورود به دانشگاه به دنبال کسب مهارت فنی متناسب با علاقه و نیاز بازار کار رفتند و موفقیت خود را در مهارت آموزی جستجو کردند. در بسیاری از موارد در این نوع مقایسهها به موفقیت هم دورهای های خود که دنبال مهارت آموزی رفتند، اذعان دارند.
بنابراین عدم فرهنگسازی مناسب خانوادهها برای تشویق فرزندان خود از سنین نوجوانی برای کسب مهارت های مورد علاقه با رویکرد نیاز بازار کار نیز منجر به توسعه نظام آموزش عالی شده است. هر چند آموزشهای آکادمیک و دانشگاهی نیز در جای خود موثر و کاربردی هستند اما این نوع آموزش به تدریج تبدیل به مدرک گرایی صِرف شده و این موضوع نیز غالبا به تربیت نیروهای تحصیل کرده بدون مهارت منتج شده است.
بدون تردید لزوم تغییر نگاه خانوادهها به «تحصیلات دانشگاهی به عنوان عامل موفقیت» احساس میشود چراکه مهارت، پیش شرط ورود به بازار کار است. از همین رو در شرایط کنونی بحران بیکاری، توسعه فرهنگ آموزشهای مهارتی با هدف تربیت نیروی کار به عنوان یک ضرورت احساس می شود.
اما افراد و متقاضیان کسب مهارت چگونه میتوانند در این عرصه گام بردارند؟ «آموزشهای مهارتی» از طریق مراکز آموزشی دولتی فنی و حرفهای و آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای با نظارت سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور ارائه میشوند سازمانی که متولی ارائه آموزشهای مهارتی مبتنی بر بازار کار است.
در حال حاضر در سطح کشور ۵۸۶ مرکز آموزشی دولتی فنی و حرفهای وجود دارد که نسبت به ارائه آموزشهای مهارتی به صورت رایگان اقدام میکنند. همچنین بالغ بر ۱۲ هزار و ۷۰۰ آموزشگاه آزاد فنی و حرفهای در کشور فعالیت میکنند که به دلیل خصوصی بودن برای کارآموزان طبیعتان هزینههایی به دنبال دارد.
هر چند دورهها و حرفههای آموزشی آموزشگاههای آزاد فنی و حرفه ای به دلیل تعداد زیاد این موسسات نسبت به مراکز دولتی بسیار بیشتر است اما در مراکز آموزشی دولتی ۲۹۰۰ حرفه آموزشی در قالب ۶۴ گروه آموزشی بدون دریافت هزینه به متقاضیان مهارت آموزی ارائه می شود که در پایان گواهینامه مهارت نیز دریافت میکنند.
۶۴ گروه آموزشی رایگان گروههای آموزشی فنی و حرفهای که هر یک دارای چندین حرفه آموزشی نیز هستند، در حال حاضر ۶۴ گروه آموزشی را شامل میشوند و هر یک از این «گروههای آموزشی» دارای چند حرفه آموزشی است.