در این خصوص با دکتر زهرا رمضانخانی، روان‌شناس و مشاور گفت‌وگو کرده‌ایم.
قاطعانه بگویید «نه!»
والدین باید توجه داشته باشند از همان سال‌های نخست کودکی حد و مرز‌ها را برای فرزندان خود کاملا مشخص و در واقع قوانینی را برای آن‌ها وضع کنند.
البته پدر و مادر باید حتما در این خصوص با همدیگر هماهنگ باشند. مثلا اگر پدر به هر دلیلی به فرزندش اجازه نمی‌دهد در ساعت خاصی تلویزیون تماشا کند مادر به هیچ وجه نباید با وساطت و از سر دلسوزی پدر را از تصمیمش منصرف کند. چنین اتفاقی باعث می‌شود فرزند شما روی قاطعیت شما حساب نکند.
والدین باید به طور مستقیم به بچه‌ها نه بگویند و حتی گاهی با بیان جملاتی به آن‌ها دستور هم بدهند. اگر مادر در مواقع لازم و ضروری و به طور جدی و محکم؛ اما قاطعانه و با محبت به فرزندان خود نه بگوید و با آن‌ها مخالفت کند هیچ‌گونه آسیبی به شخصیت فرزندانشان وارد نمی‌شود؛ بلکه کودکان به مرور زمان با این محدودیت‌ها آشنا خواهند شد و بتدریج به پیروی از قوانین خانه عادت خواهند کرد.
رعایت تعادل
بچه‌هایی که هرگز با آن‌ها مخالفت نشده یا «نه» نشنیده باشند، لوس می‌شوند و اغلب در بزرگسالی دچار مشکل خواهند شد. چون فکر می‌کنند همه باید مطابق میل آن‌ها رفتار کنند، اما وقتی خلافش را می‌بینند یا می‌شنوند دلخور، افسرده و گوشه‌گیر می‌شوند؛ بنابراین والدین باید به کودکان یاد بدهند که هر جا قانون خاص خود را دارد و قرار نیست همیشه همه چیز مطابق میل ما پیش برود؛ بنابراین باید به خواست دیگران احترام بگذاریم. البته همیشه هم نباید با خواسته‌های معقول فرزندان خود مخالفت کنیم. زیرا در این صورت هم ممکن است دچار سرخوردگی، کم توجهی و ناامیدی بشوند.
بهتر است والدین علت مخالفت خود را به زبان ساده و قابل فهم برای فرزندانشان توضیح دهند. البته باید قبول کرد که معمولا درک چنین دلایلی برای کودکان چندان آسان نیست و مدتی طول خواهد کشید، اما با گذشت زمان حتما اثر بخش خواهد بود.
به کودک حق انتخاب بدهید
هنگامی که کودک درون اتاق مشغول توپ بازی است والدین می‌توانند به جای گفتن این که: «نه، اتاق جای توپ بازی نیست» به او بگویند: «در اتاق می‌تونی فقط توپ رو قل بدی روی زمین. چون اگر پرتابش کنی وسایل می‌شکنند. ولی وقتی بیرون رفتی می‌تونی هر جور دوست داری بازی کنی؟ حالا دوست داری کجا بازی کنی؟».
با بیان این جملات کودکان احساس می‌کنند خودشان حق انتخاب دارند و می‌توانند شرایط را کنترل کنند.
کودکان را با شنیدن «نه» آشنا کنید
اگر احساس می‌کنید فرزندتان در موقعیتی قرار گرفته که باید به او نه بگویید، از قبل او را آماده شنیدن نه کنید. مثلا اگر می‌خواهید با فرزندتان به مغازه اسباب‌بازی‌فروشی بروید و برای دوستش کادوی تولد بخرید و می‌دانید با درخواست‌های مکرر او در مغازه مواجه خواهید شد، از قبل او را آماده شنیدن، نه کنید.
به جای این‌که مرتب در مغازه بگویید: «نه، نمی‌تونم این اسباب بازی رو برای تو بخرم» بهتراست قبل از وارد شدن به مغازه به او بگویید: «امروز می‌خواهیم برای دوستت اسباب‌بازی بخریم، نه برای تو. پس یادت باشه برای دوستت اسباب‌بازی انتخاب کنی، نه برای خودت». به این ترتیب کودک با آمادگی بیشتری برای شنیدن نه با شما وارد مغازه خواهد شد.
بعضی بچه‌ها به هیچ عنوان زیر بار صحبت‌های والدین نمی‌روند و آنقدر خواسته خود را تکرار می‌کنند تا والدین خسته شوند. هرگز در مقابل این گونه پافشاری‌های کودک نظرتان را عوض نکنید.
انعطاف‌پذیر باشید، ولی با پافشاری‌های غیرمنطقی او تسلیم نشوید. به این ترتیب فرزندتان هم یاد می‌گیرد هیچ وقت نمی‌تواند با اعمال زورحرفش را به کرسی بنشاند.
همدلی و مهربانی
وقتی پدر و مادری توانایی برآورده کردن نیاز فرزند خود را ندارند باید رفتاری همدلانه با او داشته باشند. هرگز نباید خود را نسبت به خواسته‌های کودک بی‌تفاوت نشان بدهند. وقتی فرزند شما احساس کند پدر و مادرش برای خواسته‌هایش ارزش قائل می‌شود آرامش و احساس اطمینان بیشتری خواهد داشت.
