هوش مصنوعی چیست و چه کاربردی در صنعت گوشی‌های هوشمند دارد؟

هوش مصنوعی چیست؟

همانگونه که می‌توان حدس زد، هوش ماشینی یا هوش مصنوعی به هوشی گفته می‌شود که قادر به انجام برخی کارها همانند انسان است، یعنی می‌تواند فکر کند، قادر به درک شرایط باشد و به سوالات نیز پاسخ دهد. یکی از دلایل مخالفت برخی افراد با توسعه هوش مصنوعی، قدرتمندتر شدن آن نسبت به انسان است که در این‌صورت شرایطی مانند فیلم ترمیناتور را باید متصور شویم! البته تحقیقات در حال حاضر چنین چیزی را نشان نمی‌دهند و همانند بسیاری از تکنولوژی‌ها، هوش مصنوعی نیز فواید و معایبی دارد که البته مزیت‌های آن بسیار بیشتر است (از بین رفتن برخی مشاغل مسلما امری خوشایند نیست).

هوش مصنوعی در بسیاری از علوم و صنایع کاربرد دارد و می‌توان از آن بهره گرفت. هوش مصنوعی به علت امکان درک کردن، استدلال و همچنین یادگیری، تبدیل به یکی از هیجان‌انگیزترین مباحث دنیای تکنولوژی شده و شاهد رشته‌ای (گرایشی) به این نام در دانشگاه‌های جهان و ایران هستیم که خود نشان از اهمیت بالای هوش مصنوعی دارد. در زمینه هوش مصنوعی، شاهد دو عبارت هوش مصنوعی قوی و هوش مصنوعی ضعیف هستیم.

متاسفانه هنوز برای هوش مصنوعی تعریف مشخصی نداریم، البته به این موضوع توجه کنید که برای خود هوش هم نمی‌توان تعریف مشخصی ارایه داد. شما توسط هوش مصنوعی می‌توانید کامپیوترها را مجبور به انجام کارهایی کنید که شاید خودتان بهتر بتوانید آن‌ها را اجرا نمایید، ولی این تازه اول راه است! در ابتدای امر از هوش مصنوعی برای انجام کارهای ساده استفاده می‌شد و حال با پیشرفت آن، نه تنها می‌توان وظایف مهم‌تری را بدان سپرد، بلکه با یادگیری، قادر به مبارزه با شما نیز خواهد بود.

همانند دنیای واقعی، در زمینه هوش مصنوعی نیز نمی‌توان هوشمندی را از نظر همه یکسان دانست، در بسیاری از مواقع ما کار یک فرد را هوشمندانه می‌دانیم در صورتی‌که برخی آن را احمقانه تلقی می‌کنند. با این وجود می‌توان برای خصوصیات مربوط به هوشمندی، به موارد زیر اشاره کرد:

امکان پاسخ به موقعیت‌هایی که از قبل نسبت به آن‌ها آگاهی نداریم، البته با انعطاف بالا

تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتیجه‌گیری

امکان یادگیری

برقراری ارتباط با دیگران

با توجه به تعاریف بالا، دانشمندان چه انتظاراتی از هوش مصنوعی دارند؟ موارد زیر برخی از آن‌ها را شامل می‌شود:

تولید، تشخیص و درک گفتار (همانند دستیارهای دیجیتالی)

امکان انجام اعمال فیزیکی و دستور پذیری (همانند ربات‌های موجود در کارخانه‌ها)

امکان پاسخ‌گویی به مسائل با استفاده از بانک اطلاعات

پاسخ‌گویی سریع و دقیق به مسائل

امکان تحلیل و استدلال

نگاهی به تاریخچه هوش مصنوعی

با وجود این‌که فعالیت در رابطه با هوش مصنوعی از سال ۱۹۶۰ میلادی شروع شد، ولی نام هوش مصنوعی از سال ۱۹۶۵ به عنوان یک دانش جدید مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا از هوش مصنوعی برای انجام بازی‌ها و همچنین اثبات قضایای ریاضی بهره گرفته می‌شد.

یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی، لیسپ (Lisp) نام دارد که مخترع آن، جان مکارتی، برای اولین‌بار از اصطلاح هوش مصنوعی استفاده کرد.

در رابطه با هوش مصنوعی آزمون‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان به آزمون تورینگ و آزمایش اتاق چینی اشاره کرد. آزمایش تورینگ توسط آلن تورینگ در سال ۱۹۵۰ مطرح شد که براساس آن، فرد با ماشینی ارتباط برقرار کرده و از آن سوالاتی را می‌پرسد. در نهایت اگر فرد متوجه نشود که با شخص یا ماشین در ارتباط بوده، این آزمون موفقیت‌آمیز تلقی می‌شود، البته تا امروز شاهد چنین امری نبوده‌ایم.

آزمایش اتاق چینی بدین صورت بوده که ماشین بعد از قبولی در آزمون تورینگ، باید زبان چینی را متوجه شود. برای این امر به ماشین حروف چینی داده می‌شود و ماشین باید توسط آن‌ها کلمات معنا‎دار بسازد به گونه‌ای که یک فرد چینی احساس کند با یک کاربر چینی زنده در ارتباط است. حال سوالی وجود دارد، آیا هوش مصنوعی زبان چینی را می‌فهمد یا فقط شبیه‌سازی می‌کند؟! امروزه این آزمایش برای انجام محاسبات و شبیه‌سازی با دستکاری اشیا فیزیکی صورت می‌گیرد.

هوش مصنوعی و کاربرد آن در صنعت گوشی‌های هوشمند

شاید ملموس‌ترین استفاده از هوش مصنوعی برای بسیاری از ما، گوشی‌های هوشمند باشند، البته نمی‌توان هوش مصنوعی که در جستجوگرهایی مانند گوگل استفاده می‌شود را نادیده گرفت. همان‌گونه که در بالا گفته شد، یکی از کاربردهای هوش مصنوعی امکان تشخیص صدا و همچنین ایجاد تعامل با کاربر است، چنین ویژگی را ما در دستیارهای دیجیتالی مانند الکسا و گوگل اسیستنت می‌بینیم.

یکی دیگر از کاربردهایی که هوش مصنوعی در صنعت گوشی‌های هوشمند دارد، یادگیری ماشینی بوده که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. یادگیری ماشینی به‌گونه‌ای بوده که دستگاه‌تان به مرور عادت‌های شما را می‌فهمد و توسط آن به مدیریت گوشی هوشمندتان می‌پردازد. برای مثال بعد از مدتی کار کردن با آن، می‌تواند تشخیص دهد که شما از کدام برنامه بیشتر استفاده می‌کنید تا منابع بیشتری را در اختیارش قرار دهد؛ در نتیجه عملکرد سریع‌تری را در آن شاهد باشید.

در این میان برخی شرکت‌های تولیدکننده پا را از این فراتر گذاشته و پردازنده مورد استفاده در محصولات خود را به ویژگی هوش مصنوعی مجهز کرده‌اند. اخیرا شرکت هواوی از پردازنده Kirin 970 رونمایی کرد که به هوش مصنوعی مجهز بوده که آن را تبدیل به اولین نمونه در نوع خود می‌کند.

پردازنده Kirin 970 در جدیدترین پرچمداران این غول چینی، میت ۱۰ (Mate 10) و میت ۱۰ پرو (Mate 10 Pro)، مورد استفاده قرار گرفته و ویژگی‌های قابل‌توجهی را به آن‌ها افزوده‌ است. اضافه شدن واحد پردازش عصبی یا NPU، باعث می‌شود که دستگاه‌های مجهز به این پردازنده نسبت به گذشته هوشمندانه‌تر برخورد کنند و علاوه‌بر موارد ذکر شده قبلی، امکانات بیشتری را در اختیار کاربر قرار دهد.