پیشوای دهم شیعیان در ماه ذی الحجه سال ۲۱۲ ه.ق در شهر صریا (نزدیک مدینه) دیده به جهان گشود، پدر ایشان حضرت امام محمدتقی جوادالائمه (ع) و مادرشان بانویی فاضله و عفیفه به نام سمانه است.
نام مبارک ایشان علی از القابشان نقی، هادی و نجیب؛ و کنیه‌شان ابوالحسن است.
امام علی‌النقی الهادی (ع) در سال ۲۲۰ ه.ق به امامت رسیدند، در این زمان ایشان در مدینه بودند و در آنجا به مدت ۱۳ سال وظایف امامت خود را انجام می‌دادند؛ مردم از این سرچشمه حیات معنوی و علمی و فکری سیراب می‌شدند و ایشان نیز به همه امور شیعیان رسیدگی می‌کردند تا این که متوکل خلیفه وقت که در دشمنی با ائمه اطهار(ع) مشهور بود؛ به خاطر هراسی که از نفوذ و محبوبیت امام (ع) در جامعه داشت ایشان را از مدینه به سامرا فراخواند چرا که احساس می‌کرد که باید امام را از نزدیک زیرنظر بگیرد.
پس از آمدن امام به سامرا، اگرچه ایشان ظاهر آزاد بود اما «متوکل» منزلشان را طوری انتخاب کرده بود که همواره زیرنظر باشند.
وی به طور مرتب دستور جستجوی منزل ایشان را صادر می‌کرد و تمام دیدارها و رفت و آمدها توسط نیروهای حکومتی کنترل می‌شد.
حجت‌الاسلام غلامرضا آقاجانی نفر دوم طرح هجرت و کارشناس مسائل مذهبی کشور، در گفت‌و‌گو با ما، اظهار کرد: در زمان متوکل فضای بسیار سختی بر جامعه حاکم بود و بر شیعیان سخت‌گیری های فراوانی می‌شد.
وی با بیان اینکه شرایط بد اقتصادی یکی از راهکارهایی بود که در آن زمان برای شیعیان از سوی متوکل ایجاد شده بود، تصریح کرد: یکی از کارهای بسیار زشت و تاسف برانگیز زمان وی، تخریب مرقد امام حسین(ع) بود که نارضایتی های فراوانی را به همراه داشت.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه اوضاع معیشتی مردم به ویژه شیعیان در زمان این خلیفه نامناسب بود، خاطرنشان کرد: در زمان این خلیفه، آنان بیت المال مسلماننان را صرف خوشگذرانی‌هایی می‌کردند که به گواهی تاریخ، هزینه‌های مربوط به آنها بی‌سابقه بوده است.
آقاجانی با اشاره به برخی از اقدامات امام هادی (ع) در زمان امامت، اظهار کرد: امام هادی (ع) به شدت زیرنظر قرار داشت اما از راه‌های گوناگون به ارائه فعالیت خود می‌پرداخت.
وی با بیان اینکه در این مدت ایشان عدم مشروعیت حکومت بنی عباس را تبیین می‌کردند، گفت: یکی دیگر از محورهای فعالیت امام، آماده کردن مردم و شیعیان نسبت به غیبت حضرت مهدی (ع) بود.
حجت‌الاسلام رحمان غلامی کارشناس مسائل مذهبی نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما، اظهار کرد: امام هادی(ع) با نهایت احتیاط و جلوگیری از حساس شدن حکومت، عدم مشروعیت این حکومت را به طور سربسته متذکر می‌شدند.
وی گفت: از دیگر اقدامات این امام بزرگوار مبارزه با انحراف، تربیت نیرو و افراد شایسته، تقویت سازمان وکالت، تبیین مقام شامخ امامت از طریق زیارت غدیریه و زیارت جامعه است.
این کارشناس دینی با اشاره به زیارت جامعه کبیره امام هادی(ع) خاطرنشان کرد: از امام هادی (ع) چندین دعا و زیارت نامه برجای مانده است که از مشهورترین آنها زیارت جامعه کبیره است.
غلامی گفت: این زیارت دارای سند صحیح بوده و از نظر بلاغت نیز در بالاترین درجه قرار دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع شبکه ارتباطی وکالت در زمان امام هادی (ع) اشاره و خاطرنشان کرد: شرایط بحرانی‌ای که امامان شیعه در زمان عباسیان با آن روبرو بودند، آنان را واداشت تا ابزاری جدید برای برقراری ارتباط با پیروان خود جستجو کنند.
این کارشناس مذهبی گفت: این ابزار چیزی جز شبکه ارتباطی وکالت و تعیین نمایندگان و کارگزاران در مناطق مختلف از سوی امام نبود.
به گزارش خبرنگار ما، امام هادی (ع) که در سامراء تحت نظر و کنترل شدیدی قرار گرفته بود، برنامه تعیین کارگزاران و نمایندگان را که پدرش امام جواد (ع) اجرا کرده بود، ادامه داد و نمایندگان و وکلایی در مناطق و شهرهای مختلف منصوب کرد و بدین وسیله یک سازمان ارتباطی هدایت شده و هماهنگ به وجود آورد که هدف‌های یاد شده را تامین می‌کرد.
این امام که هرگز در سخت ترین شرایط تن به ذلت نداد، تنها راه را خاموش کردن آن شهادت ایشان بود و در زمان «معتزّ»، مسموم گردید و در رجب سال ۲۵۴ هجری به شهادت رسید و در سامراء، در خانه خویش به خاک سپرده شد.
بلاغ/
