به گزارش نیمه پر رامسر، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ بیستوهفتم خرداد سال ١٣۵٨ به فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امامخمینی(ره) «جهاد سازندگی» با اهداف رفع فقر و محرومیت از روستاها، تلاش در جهت استقلال و خودکفایی و خارج کردن کشور از سلطه بیگانگان از طریق بهبود و توسعه کشاورزی، دامداری و صنایع روستایی و ارتقای سطح فرهنگ و آگاهی روستائیان تاسیس شد.
جهاد، برآمده از متن دین برای نیل به اهداف انقلاب
رویکرد جهاد سازندگی در صحنههای سازندگی با مشارکت فعال مردم و بهرهگیری از تجربیات اقشار مختلف جامعه بود که با تکیه بر عناصر فعال و مخلص و تلاش مستمر و بیوقفه جهادگران در مدت بسیار کمی به نهادی کارساز و پرتوان تبدیل شد و خدمات ارزندهای جهت زدودن فقر، عقبماندگی و ویرانی روستاها و مناطق محروم و ایجاد پایگاههای تولیدی و… به انجام رسانید.
جهاد سازندگی تا سال ۱۳۶۲ نهادی دولتی نبود، ولی انجام کارهای زیربنایی و تولیدی، اهتمام به مشارکت در سیاستگذاریهای کشور و مهمتر از همه تلاشهای بیوقفهی آن سبب شد تا در ردهی ارگانهای دولتی قرارگیرد.
پس از دفاع مقدس که فعالیتها و رشادتهای بسیار زیادی در جهاد سازندگی در این انقلاب انجام شد، فعالیت در وزارتخانهی جهاد سازندگی و کشاورزی، به موازات هم، در بخش عمران روستایی و کشاورزی، موجب ناهماهنگیهایی بهخصوص در بخش کشاورزی شده بود و ادغام این دو وزارتخانه گامی برای بهبود وضعیت بهشمار میآمد. بنابراین دولت با تقدیم لایحهای به مجلس، خواستار تمرکز امور کشاورزی، دام، عمران و توسعهی روستایی در یک وزارتخانه شد. پس از نشستهای متعدد، سرانجام در دی ۱۳۷۹ این لایحه به تصویب مجلس رسید و وزارت جهاد کشاورزی، جایگزین دو وزارت کشاورزی و جهاد سازندگی شد.
ادغام با هدف انتقال “جهاد” به حوزه کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی پس از این ادغام وظایف سنگینی به عهده او بود و بر امور کشاورزان، دامداران و دیگر موارد مرتبط با حوزه تخصصی خود میبایست اطلاع و کارهای زیربنایی داشته باشد. از اینرو، برنامهها و سیاستهای متفاوتی در دولتهای مختلف در حوزه کشاورزی به اجرا گذارده شد.
شمال کشور از جمله استان مازندران یکی از مناطقی است که با وجود شرایط اقلیمی خود، بستری مناسب برای فعالیتها و تولیدات مختلف کشاورزی به حساب میآید و از اینرو همیشه انتظار مردم این استان و استانهای شمالی دیگر این بوده که دولتها نگاه ویژهای به مناطق بایر و بکر شمالی داشته باشند.
محصولاتی همچون برنج، مرکبات، گیاهان دارویی، سبزیجات، انواع میوهها و خوراکیهای کاشتی از جمله تولیداتی هستند که در مازندران، با وجود کمی و کاستیهای بسیار به بازار وارد میشود و علیرغم بسیاری از مشکلات، این کشاورزان هستند که مجدداً در سالهای متمادی این چرخه را در بازار زنده نگه میدارند.
مازندران، خانه اصلی کشاورزی
نرگس قربانیان از کارشناسان رشته کشاورزی و اهل شهرستان رامسر در گفتوگو با خبرنگار بلاغ در پاسخ به این سوال که جهاد کشاورزی در زمینه اقتصاد مقاومتی چه اقدامات قابل لمسی انجام داده است، اظهار کرد: از جمله کارهایی که در زمینه اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی در شمال کشور انجام شده، کاشت نهال در اراضی شیبدار و بایر بود که به مساحت ۳۰۰۰ هکتار در استان طی سه سال اخیر انجام شده است.
وی افزود: همچنین اعطای تسهیلات جهت مکانیزه کردن مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی و حذف تعرفه آببهای کشاورزی و توجه ویژه به تولید و پرورش حشرات مفید جهت مبارزه بیولوژیک با آفات و بیماریهای غالب منطقه از جمله اقداماتی بود که کمک شایانی به کاهش هزینهها برای کشاورزان و تولیدکنندگان کرده است.
ظرفیتهای خودکفایی در مازندران
این کارشناس کشاورزی در زمینه روشهای خودکفایی در حوزه کشت و عرضه برنج بیان کرد: با اعمال روشهای مدیریتی صحیح میتوان به خودکفایی در زمینه تولید برنج دست یافت، ازجمله طرح یکپارچهسازی و تسطیح اراضی کشاورزی که موجب میشود هزینههای مراحل تولید کاهش یابد و مکانیزه کردن مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی خود تاثیر بسزایی داشته باشد، چراکه به عنوان مثال در روش سنتی کشت برنج برای تهیه خزانه جهت نشاء یک هکتار مزرعه نیاز به ۱۵۰ کیلو شلتوک است، که این کار در خزانه مکانیزه ۶۰ کیلو کفایت میکند و یا در هنگام نشاء با دستگاه مکانیزه هزینه کارگری به طور چشمگیری کاهش مییابد.
وی با اشاره به طرز مبارزه با آفات و بیماریهای حوزه کشاورزی تصریح کرد: با شیوههای مدیریتی میتوان به مبارزه تلفیقی و بیولوژیکی با آفات و بیماریهای غالب برآمد، که نه تنها هزینههای استفاده از سموم کشاورزی را کاهش میدهد، بلکه به سلامت بشر و محیط زیست نیز خطری وارد نمیکند.
ممنوعیت واردات، شرط توسعه فعالیتها
قربانیان از دیگر شیوههای خودکفایی در حوزه برنج را ممنوعیت واردات برنجهای خارجی دانست و گفت: یکی دیگر از شیوههای مدیریتی در حوزه برنج، خرید تضمینی این محصول بوده که از نوسانات قیمت بازار در امان باشد، و همچنین حمایت از کشاورزان در زمینه تهیه نهادههای کشاورزی باکیفیت است و از همه مهمتر افزایش سطح آگاهی و دانش کشاورزان در زمینه مصرف درست و بهموقع و بهینه سم، کود و… که محصول سالم و با کیفیتی تولید کنند.
وی در پایان تاکید کرد: از جمله کارهای دیگری که در زمینه اقتصاد مقاومتی و بهبود توسعه کشاورزی میتوان انجام داد، انجام سیستم آبیاری تحت فشار است که با کاهش هزینهها، میزان بهرهوری را بهطور قابل ملاحظهای افزایش میدهد و همچنین ایجاد بستر مناسب جهت صادرات میوههایی چون کیوی، خرمالو و مرکبات بوده که دغدغه تولید و فروش به موقع را از کشاورزان میگیرد.
همچنین سمانه آقاجانی کارشناس کشاورزی در گفتوگویی با خبرنگار ما گفت: مسئله ممنوعیت ورود برنج به کشور که با توجه به تاکید استاندار مازندران توسط استاندار گیلان نیز ممنوع اعلام شد، دارای جوانب مثبت و منفی زیادی است.
وی افزود: از جمله امتیازات مثبت آن حمایت از تولید داخلی و قشر کشاورز است، و از امتیازات منفی ممنوعیت واردات برنج، میتوان به افزایش هزینهها با توجه به افزایش قابل توجه نرخ برنج داخلی اشاره کرد و بدیهی است که اجرای چنین طرحی مستلزم اجرای سیاستهای هوشمندانه و فراهم آوردن زیر ساختهایی است تا با اتخاذ تدابیر مناسب، ضمن حمایت از تولیدات داخلی امکان استفاده از طرحی برای تمام اقشار و مردم تسهیل شود.
سموم، سم سلامت و شالیکاری مازندران
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: مصرف بیرویه سموم و کودهای شیمیایی با علم به اینکه استان مازندران رتبه نخست سرطان را در کشور دارد، علاوه بر آسیبهای زیست محیطی، سبب برهم خوردن تعادل آلولوژیک، آلودگی منابع آبی، تخریب اکوسیستم طبیعی و ورود آلایندههای خطرناکی همچون نیتراتها و فسفاتها به محیط شده که این خود از خطرات بالقوه استان است.
وی اضافه کرد: در مازندران با توجه به وسعت سطح زیرکشت محصولات کشاورزی از جمله برنج، بحث کنترل آلودگیها، حفظ سلامت محصولات تولیدی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
آقاجانی با اشاره به نقش جهاد کشاورزی در اقتصاد مقاومتی گفت: سازمان جهاد کشاورزی با اجرای طرحهایی همچون بکارگیری ناظران کشاورزی، حمایت از تولیدات ارگانیک، محدود کردن مصرف کود و سموم شیمیایی، ارائه بذر و نهال اصلاح شده و همچنین اعطای تسهیلات بانکی و خدمات مناسب بیمهای میتواند نقش قابل توجهی در اقتصاد مقاومتی ایفا کند که خوشبختانه بخش قابلتوجهی از این طرحها در استان اجرا شده است.
وی تاکید کرد: با توجه به شرایط اقلیمی مناسب استان و سهم قابل توجه آن در تولید برنج کشور، پتانسیل بالایی برای اشتغالزایی در این زمینه وجود دارد که میبایست مورد توجه باشد.
این کارشناس کشاورزی در پایان از جمله نواقص کشاورزی مازندران را سنتی بودن سیستم کشاورزی دانست و اظهار کرد: با توجه به پیشرفت دانش و فناوری و وجود نیروهای متخصص بومی، انتظار میرود با استفاده از سیستمهای چندکشتی، کشت مخلوط، شیوههای نوین آبیاری و پرداختن به کشاورزی پایدار روزبهروز شاهد پیشرفت صنعت کشاورزی استان باشیم.
بلاغ/
