علی مطهری در همایش جنبش دانشجویی که به مناسبت روز دانشجو در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای ۱۶ آذر و روز دانشجو اظهار کرد: این شهدا با حس وطن‌دوستی که داشتند به اوضاع خفقان کشور در آن دوران و بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اعتراض کردند و بعد از ورود نیکسون رئیس‌جمهور وقت آمریکا این اعتراض‌ها شدت گرفت و همین زمینه‌ای شد تا دانشجویان با شعار دادن علیه سیاست‌های غلط آن دوران به پا برخیزند.
وی با بیان اینکه “ما معتقدیم اعتراض و سخن گفتن حق قانونی و اساسی دانشجویان است”، به قیام امام حسین(ع) در روز عاشورا اشاره کرد و افزود: امام (ع) با درک درست از اوضاع جامعه و روشن‌بینی و حق‌نگری خود وارد کارزار کربلا شدند و این امر نشان می‌دهد که انسان چقدر در برابر وضعیت و تحولات جامعه خود مسئول است.
نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه “نقد سازنده و منصفانه حق دانشجوست و سکوت دانشجو در فضای دانشگاهی پسندیده نیست”، اظهار کرد: وقتی فردی احساس می‌کند هسته اصلی جامعه از بین رفته و تنها پوسته و ظاهری نامناسب از آن جامعه باقی مانده است، وظیفه دارد تا با اعتراض به وضعیت حاکم بر جامعه ظلمت مطلق را بزداید.
مطهری وظیفه دانشجو و دانشگاه را در اصلاح جامعه بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: دانشجو باید به عنوان دیده‌بان جامعه عمل کرده و با هشدار دادن در مواقع نیاز جایگاه و تاثیر بسزای خود را در کشور نشان دهد، چراکه معتقدیم هرجا در کنار قدرت و حاکمیت نقد وجود نداشته باشد، رفته‌رفته جامعه به سمت فساد کشیده خواهد شد.
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، قدرت‌های حاکم را همواره نیازمند نقد اعلام کرد و افزود: دانشجو عنصر اصلی تلاش و تحرم در جامعه است و هرجا خواستند دانشجو را وادار به سکوت کنند ضرر آن متوجه جامعه شده است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با انتقاد نسبت به مسأله ستاره‌دار کردن دانشجویان و اخراج برخی دانشجویان از فضای علمی، تصریح کرد: ستاره‌دار کردن دانشجویان عمل منسوخ‌شده‌ای است که باید در دانشگاه‌های کشور منتفی شود. ما حتی در سیره امیرالمؤمنین (ع) نیز مشاهده می‌کنیم که ایشان هیچ‌گاه خود را بی‌نیاز از نقد و هشدار ندیده‌اند و همین امر جایگاه نقد را در جامعه مشخص می‌کند.
مطهری اجازه دادن به ایجاد فضای نقد به‌ویژه در دانشگاه‌ها را سبب تشکیل شخصیت اجتماعی دانشجویان دانست و گفت: برخورد امیرالمؤمنین (ع) با خوارج، که یکی از بزرگترین دشمنان ایشان بودند، مبین این حقیقت است که انبیا و اولیای ما نیز همواره در برابر نقد منعطف بوده‌اند، حتی اگر آن نقد از سر ستیزه‌جویی باشد.
وی این رفتار امام علی(ع) را نشانگر دموکراسی حاکم بر دوران حکومت ایشان دانست و افزود: ما دموکراسی را از فرهنگ غربی وارد نکردیم بلکه دموکراسی در جای جای احکام اسلامی ما موج می‌زند و ما امروز موظف هستیم تا با ایجاد چنین فضاهایی به ویژه در محیط دانشگاه دانشجویان و افراد مطالبه‌گری پرورش دهیم.
مطهری در بخش دیگری از صحبت‌های خود نقد را دارای آداب اعلام کرد و گفت: دانشجو باید حق و قدرت نقد داشته باشد اما نباید این موضوع را نیز فراموش کند که با رعایت آداب نقد بهتر می‌توان حرف خود را در جامعه به کرسی نشاند و زمینه پرورش نقد را در جامعه پدید آورد.
مطهری با تاکید بر اینکه جامعه باید از موضوع مورد انتقاد اطلاعات کافی داشته و با علم و آگاهی وارد عمل شود اضافه کرد: نقد از سوی هر کس که وارد می‌شود باید دارای ابعاد خیرخواهی باشد چرا انتقاد اگر از روی خیرخواهی باشد چه بسا که مورد اصلاح فرد و جامعه نیز می‌شود.
وی در ادامه گفت: دانشجویی که قدرت نقد و بحث و جدل نداشته باشد عملا به موجودی منفعل در جامعه تبدیل خواهد شد و اساتید وظیفه دارند با آموزش درست فرق میان نقد سازنده، تملق و چاپلوسی و تخریب را به درستی نشان دهند.
نایب رئیس دوم همچنین مجلس شورای اسلامی با تبریک فرا رسیدن روز دانشجو و تقارن آن با میلاد پیامبر اکرم(ص) خاطرنشان کرد: جنبش دانشجویی در سال‌هایی که از آن گذشته دارای نقاط ضعف و قوت فراوانی است و اگر ما معتقدیم دانشجو در یک برهه از زمان به عنوان دیده‌بان جامعه عمل می‌کند باید با مدنظر قرار دادن نقاط قوت پلشتی و آلایش را در جامعه دیده و هشدار دهد و بدون ترس و واهمه وارد فضای نقد سازنده شود.
مطهری جوانان و دانشجویان را قشر عدالتخواه جامعه عنوان کرد و افزود: دانشجو با هوش وافر و سرشاری که دارد باید به عنصری موثر در راستای اصلاح امور جامعه تبدیل شود و ما مسئولان به ویژه اساتید دانشگاه‌ها وظیفه دارند با اعتلای بعد تربیت اسلامی دانشجو آنان را به سمت حق‌طلبی سوق دهند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه دانشجو نباید ابزار سیاسی برای احزاب باشد بیان کرد: دانشجو باید خود مستقل بوده و بازیچه دست احزاب و گروه‌های سیاسی در دانشگاه‌ها نشود و همین امر باید سبب شود تا دانشجو با فکر مستقل خود راه را از چاه تشخیص داده و صرفا از باب تامین مطامع برخی از احزاب توخالی در میدان آنها بازی نکند.
این نماینده مجلس همچنین تاکید کرد: باید علم ناقص دانشجو در کلاس‌ها و با آموزش‌های تربیتی تبدیل به علم کامل شود و با روشن شدن برخی مسایل در تمامی ابواب تعلیم و تربیت و مکتب انسان‌سازی فردی صاحبنظر در دانشگاه‌ها تربیت شود.
نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات با یادآوری اینکه جهل مرکب و نادانستن برخی از علوم از آفاتی است که دانشجو و دانشگاه را تهدید می‌کند اذعان کرد: دانشجو و دانشگاه به عنوان مصلح اجتماعی تلقی می‌شوند اما شرط مصلح بودن در هر جامعه‌ای بودن صالح بودن فرد است که این صلاحیت و صالح بودن در ابتدا باید در خود دانشجو و محیط دانشگاه ایجاد شود.
مطهری، داشتن روحیه مجاهدت اسلامی را یکی دیگر از ویژگی‌های دانشجویان اعلام کرد و افزود: داشتن روحیه مجاهدت روح پاک می‌خواهد که در این زمینه نیز وظیفه اساتید دانشگاه نجات دانشجویان از ورطه‌های گمراهی و جهالت است و در این صورت است که دانشجو می‌تواند با احصای نقاط ضعف جامعه دست به انتقاد زده و سازنده نیز باشد.
