همه خانواده‌ها دوست دارند در این مراسم‌های عزاداری شرکت کنند، اما شرکت در این مراسم‌ها، مخصوصا به‌صورت خانوادگی الزامات خاص خودش را دارد، به ویژه این چند روز که با تعطیلات آخر هفته، یک تعطیلات چهارروزه را تشکیل می‌دهد و مستلزم برنامه‌ریزی بیشتری است. اگر قرار باشد ماه محرم تغییر مثبتی در سبک زندگی‌مان ایجاد کند، باید تلاش کنیم با برنامه‌ریزی درست استفاده بهتری از هیئت‌ها و عزاداری‌ها داشته باشیم.
برنامه‌ای ویژه برای روز‌های خاص
اگر می‌خواهید از روضه‌ها و هیئت‌ها و سخنرانی‌های روز و شب‌های محرم نهایت استفاده را ببرید، بهتر است با برنامه‌ای درست که از قبل به آن فکر کرده‌اید پیش بروید. در اینگونه مناسبت‌ها هر چقدر برنامه‌ریزی فردی مهم باشد، لزوم برنامه‌ریزی جمعی در خانواده بیشتر احساس می‌شود زیرا قرار است چند نفر در کنار هم کار‌هایی انجام دهند که مستلزم هماهنگی و رضایت آنهاست. برای برنامه‌ریزی جمعی باید منعطف‌تر بود و آداب گفت‌وگو و تصمیم‌گیری را هم یاد گرفت.
می‌توانید همین امروز عصر که تعطیلات آخر هفته شروع می‌شود باهم صحبت کنید و با توجه به شرایط‌تان برای استفاده معنوی بیشتر، برنامه‌ریزی کنید؛ مثلا هرشب بعد از نماز مغرب همه اعضای خانواده باهم به یک مجلس خاص بروید یا مثلا در روز‌های آتی شما به‌عنوان مادر خانواده برای سخنرانی خاصی که صبح‌ها برگزار می‌شود، برنامه بریزید و یا به‌عنوان پدر خانواده به مجالسی که عصر و شب برقرار است، بروید و برای روز‌های تاسوعا و عاشورا مجالس بیشتری را درنظر بگیرید.
همیشه باهم، به یک شرط
اینکه شما بتوانید به‌نوعی شرکت در مراسم را انتخاب کنید که با هم بودنتان در هر شرایطی حفظ شود، یک نکته مثبت است، اما به شرطی که به اصل برنامه لطمه نزند. برای مثال، بتوانید همگی یک‌سخنران خاص را انتخاب کنید، باهم بروید و بچه‌ها را هم همراه خود ببرید. این کار چند فایده دارد: اول از همه حس باهم بودن و کنارهم بودن را در افراد خانواده تقویت می‌کند، در قدم دوم به همفکری و هم‌اعتقادی بیشتر شما می‌انجامد و در مرحله سوم اینکه بعد از مجلس عزاداری می‌توانید در مورد برخی موضوعات باهم صحبت کنید و اگر فرزند نوجوانی هم دارید او را وارد بحث‌های اعتقادی ویژه‌ای کنید که برای سن او بسیار مفید است.
اما ممکن است مثلا شوهرتان به مداح خاصی علاقه داشته باشد که شما نتوانید به مجلس او بروید یا به‌خاطر داشتن فرزند کوچک، رفتن به آن مجلس خاص سخت باشد، اصلا ممکن است هرکدام مجلس و واعظ خاص و متفاوتی را دوست داشته باشید، می‌توانید در چنین شرایطی برنامه‌های تک‌نفره بریزید؛ البته با رضایت طرف مقابل. از آن طرف همسرتان هم می‌تواند در نگهداری بچه‌ها به شما کمک کند که شما به مجلسی که دوست دارید بروید. درنهایت این روزها بهانه خوبی است تا همیار هم باشید برای استفاده معنوی بیشتر؛ چرا که این همیاری و همکاری، حال رابطه‌تان را هم بهتر خواهد کرد. مگرنه اینکه یکی از بزرگ‌ترین ویژگی‌های همسر خوب یاری‌رساندن به شریک زندگی‌اش در اطاعت خداوند است؟
روضه‌هایی زیر سقف خانه
درست است که استفاده از سخنرانان و مداحان در این ماه می‌تواند برای بالابردن معارف عاشورایی همه اعضای خانواده بسیار مفید باشد و در دین ما هم به شرکت در جلسات و دعای دسته‌جمعی سفارش شده است، اما برگزاری جلسات کوچک خانگی می‌تواند، هم حال و هوای خانه‌تان را بیشتر محرمی کند و هم بچه‌ها در موقعیتی آرام و مناسب در عزاداری شرکت کنند. شما و همسرتان می‌توانید کتاب‌هایی درخصوص عاشورا مطالعه کرده و مطالبش را به زبان سنی کودکتان بازگو کنید. اینکه خانه را سیاهپوش کنید و مانند یک جلسه عزاداری بنشینید و صحبت کنید و و دعا بخوانید می‌تواند تجربه خوبی برای همه‌تان باشد. یکی دیگر از کار‌هایی که خوب است انجام دهید تشویق بچه‌ها برای خواندن از روی کتاب یا بازگو کردن چیز‌هایی است که در مجالس عزاداری شنیده‌اند. برخی از کودکان به مداحی علاقه دارند و می‌توانید از آن‌ها بخواهید این کار را انجام دهند. جز مجالس کوچک درون‌خانوادگی، می‌شود عزاداری‌های مختصر با حضور چندنفر از دوستان و فامیل هم در خانه ترتیب داد که هم بچه‌ها راحت باشند و هم برکت برگزاری این محافل به خانه برسد. یکی از فواید چنین جمع‌هایی، مخصوصا اگر فرزند نوجوان داشته باشید، مطرح کردن سؤالات از جانب بچه‌هاست و بحث در مورد چیز‌هایی که برای آن‌ها علامت سؤال است؛ درصورتی که جواب را خودتان بدانید پاسخ می‌دهید و درغیر این‌صورت می‌توانید از فرد آگاه‌تری بپرسید.
آداب عزاداری با کوچولو‌ها
با بچه‌ها به هیئت‌رفتن آداب خاص خود را دارد. از ۲ جنبه باید به این موضوع توجه کنید؛ یکی اینکه دیگران ممکن است مانند شما حوصله سروصدای بچه را نداشته باشند و اذیت شوند و حتی برخوردی با فرزندتان کنند که تأثیر منفی از اینگونه مراسم در ذهنش باقی بماند، پس برای این موضوع باید فکری بکنید. اما این همه ماجرا نیست و باید مراسم و شرایطی را انتخاب کنید که فرزندتان خسته نشود و برایش جذابیت داشته باشد تا به آمدن به اینگونه مکان‌ها علاقه‌مند شود. انتخاب نوع هیئت بسیار مهم است. مراسم طولانی در مکان‌های خیلی شلوغ و دربسته برای بچه‌ها جذابیت ندارد و آن‌ها را خسته می‌کند؛ حتی ممکن است به آن‌ها آسیب هم برسد. جایی را انتخاب کنید که امکان استفاده از سرویس بهداشتی سخت نباشد. برای فرزندتان خوراکی، آب و وسایل بازی به همراه ببرید و حتی طوری برنامه ریزی کنید که با یکی از دوستان و اقوام که فرزند هم‌سن و سالی دارد به مراسم بروید که هر دوی آن‌ها به بازی باهم مشغول باشند. در چنین شرایطی جایی که برای نشستن انتخاب می‌کنید، مهم است تا دیگران اذیت نشوند. باتوجه به مناسب بودن هوا هیئت‌هایی که در فضای باز برگزار می‌شوند یا حیاطی برای بچه‌ها دارند، می‌توانند انتخاب خوبی باشند. برای همراه بردن بچه‌ها هم با همسرتان تعامل کنید. اینطور نباشد که وظیفه نگهداری فقط برعهده یکی باشد.
قوانین محرمی
برای اینکه فرزند شما بداند این ایام برای همه کاملا متفاوت است، می‌توانید کار‌هایی انجام دهید که مسئله حرمت عاشورا برایش پررنگ‌تر شود؛ مثلا درتمام این ماه لباس تیره بپوشید و برای او هم بخرید تا اگر دوست داشت بپوشد. قوانینی وضع کنید که با همسر و فرزندتان خانه را سیاهپوش کنید یا نذری بپزید و باهم در این کار مشارکت کنید. لازم نیست حتما نذری‌تان خیلی گسترده باشد، اما همین که سعی کنید سهم کوچکی داشته باشید، کافی است؛ مثلا غذایی بپزید و به نذر شهدای این روزها، شام کارگر‌های یک ساختمان نیمه آماده در محله‌تان را تأمین کنید.
