به گزارش نیمه پر، مازندران که خداوند بزرگ تمام نعمات خود را در استانهای شمالی بویژه این استان به کمال رسانده، هر سال داستان تراژیک خود را دارد. اگر باران به اندازه و به موقع ببارد و محصول دچار آفت نشود و دهها اما و اگرهای دیگر دست به دست هم دهند و محصول خوبی بدست آید، تازه اول نگرانی و بقول کشاورزان، اول بدبختی‌شان است. چرا که باید محصول خود را به قیمت یک سوم بازار به فروش برسانند تا بتوانند بدهی‌ها و دیون خود را بپردازند و درصدد تامین مایحتاج خود برآیند.
نگرانی بزرگ و بزرگ‌ترین نگرانی
کشاورز و باغدار مازندرانی برای عرضه محصولات خود به بازار، با دغدغه جدی مواجه است. او بناچار باید محصولات خود را یا پیش فروش کند و یا با قیمت پائین به واسطه‌ها بفروشد تا بتواند از محل فروش محصولات، به مشکلات مالی خود برسد.
بارها دیده شده و این روزها هم که موقع برداشت مرکبات در مازندران است، می‌توان فراوان دید که محصول پرتقال و نارنگی سبزفروشی شده و ماهها قبل از رسیدن و برداشت، باغدار محصول خود را به فروش رسانده و تنها یک یا دو درخت را برای مصرف خود نگه داشته است.
پر واضح است که مسئولیت مسئولان در قبال تولیداکنندگان بخصوص کشاورزان و باغداران، بکارگیری روش‌ها و اتخاذ تصمیماتی است که از این قشر شریف و نجیب رفع دغدغه شود و منافع آنها به هر نحو ممکن تامین و تضمین گردد.
مازندران، مرکز اصلی تولید مرکبات کشور
کشت اقتصادی مرکبات در ایران از ۳۰۰ سال پیش در شمال کشور آغاز شده و به جنوب کشور رفته است. تولید مرکبات در جهان امروز از اهمیت بسزائی برخوردار است. یکی از منابع بسیار مهم تولید ثروت، مبادلات تجاری و اشتغال بکار ساکنین حدود ۱۲۵ کشور مرکبات خیز جهان شده است.
مازندران دارای ۱۱۰ هزار هکتار باغ مرکبات است که تنها ۷۰ هزار هکتار آن را درختان تامسون تشکیل می‌دهند. در سراسر این استان نمی‌توان شهر یا روستایی را سراغ آورد که در آن باغ مرکبات وجود نداشته باشد. بخشی از درآمد و اشتغال کشاورزان مازندرانی را تولید مرکبات به خود اختصاص می‌دهد.
مرکبات امروزه در جهان جنبه صنعتی بسیار مهمی را سبب شده و منبع پر درآمدی برای کشورهای تولیدکننده آن می‌باشد . امروزه تجارت جهانی طیف گسترده ای از کالاها و خدمات را در برگرفته که در آن محصولات کشاورزی دارای مقبولیت ویژه‌ای است. بسیاری از کشورهای جهان بدلیــل بهره‌مندی از شرایط اقلیمی مناسب، تولیدکننده انواع محصولات کشاورزی بوده و از راه صدور آن با بدست آوردن میلیاردها دلار در آمد ارزی، بخشی از نیازهای وارداتی خود را تامین می‌کنند.
تولیدی فراتر از مصرف ملی
متوسط تولید مرکبات در کشورمان و در مازندران بین ۲۵ تا ۳۰ تن در هر هکتار است. بنابراین، با یک محاسبه ساده می‌توان گفت که تولید سالانه مرکبات در مازندران در حدود ۳میلیون تن است. اگر مصرف تازه مرکبات در کشورمان یک سوم این میزان باشد و تولید مرکبات در دیگر استانهای کشور را نادیده بگیریم، باید گفت که جای یک برنامه‌ریزی دقیق برای شکوفایی اقتصاد وابسته و پیوسته به ظرفیت‌های فرآوری مرکبات در استان مازندران خالی است.
به دلیل اهمیت اقتصادی مرکبات و همچنین تولید بسیار بالای انواع مرکبات در داخل کشور و اشتغال به کار تعداد بسیار زیادی از نیروی کار، بررسی نحوه بازار رسانی و بازاریابی مرکبات ضروری به نظر می‌رسد .
با توجه به نارسایی‌های موجود و نبود برنامه ریزی در مدیریت بازاریابی، دستهای پنهان و آشکار، عوامل سود جو و همچنین فقدان مطالعات اقتصادی جامع، مطالعه در زمینه بازاریابی راهگشای بسیاری از مشکلات خواهد بود . لذا این نیاز احساس شده است که پس از بررسی مسیرهای بازاریابی مرکبات مازندران، به عوامل مؤثر بر صادرات آن پرداخته شود و در آخر راهکارهایی برای مقابله با کاستی‌های احتمالی ارائه گردد.
حمایت دولت از مرکبات مازندران
حمایت مستقیم و ساده دولت از باغداران، خرید مرکبات و ذخیره‌سازی آن برای ایام نوروز جهت تنظیم بازار شب عید است.
در این ارتباط رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در جلسه بررسی وضعیت مرکبات این استان گفت: مطابق سال‌های گذشته مسئولیت تنظیم بازار شب عید بر عهده جهاد کشاورزی است و ۳۰ هزار تن پرتقال از استان تهیه می‌شود.
دلاور حیدرپور بابیان اینکه منتظر بررسی قیمت پیشنهادی هستیم گفت: برابر دستورالعمل، خرید باید از باغداران صورت گیرد و این طرح با مباشرت جهاد و سازمان تعاون روستایی صورت خواهد گرفت و حمایت از باغدار و تولیدکننده در راستای تنظیم بازار انجام می‌شود.
وی میزان تولید پرتقال استان را ۱.۵ میلیون تن بیان کرد و گفت: طبق برآوردهای صورت گرفته میزان مصرف پرتقال در شب عید بیش از ۵۰ هزار تن نخواهد بود که قرار شد بخشی از این محصول در استان تأمین شود.
نبود تعاونی فعال صنفی، مشکل جدی باغداران مازندرانی
تعاونی‌ها، که در قانون اساسی کشورمان یکی از ارکان ثلاثه اقتصاد ایران اسلامی ذکر شده، سطح مشارکت فعال و سازنده و مسئولانه اعضاء تولیدکننده را افزایش می‌دهد، ضمن آنکه از بروز بسیاری از مشکلات تولید و توزیع اعضاء نیز می‌کاهد.
در حال حاضر، بسیاری از مشکلات و کاستی‌های صنفی باغداران به عدم فعالیت جدی تعاونی‌شان برمی‌گردد. باغداران معتقدند از آنها حمایت لازم بعمل نمی‌آید. واردات غیرضروری میوه و مرکبات، دلسردی شدیدی را متوجه باغداران کرده است. قاطبه آنان اظهار می‌دارند که زحمات اصلی تولید متوجه آنهاست، ولی سود اصلی را واسطه‌ها و دلالان به جیب می‌زنند.
یکی از باغداران مازندرانی می‌گوید: “اگر تعاونی فعالی برای باغداران وجود داشته باشد، می‌تواند با اخذ مجوز کارخانجات کنستانتره و آبمیوه‌گیری با مشارکت کلیه اعضاء، نقش بزرگی در اقتصاد استان و ایجاد اشتغال و افزایش درآمد باغداران ایفاء کند”.
وی مازندران را توانمند در همه عرصه‌های کشاورزی و صنعت وابسته به کشاورزی دانست و اظهار داشت: “ظرفیت صنعتی مرکبات مازندران فوق‌العاده است که تاکنون مورد کم توجهی قرار گرفته است و باید از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در رفع معضلات کنونی استفاده شود.
بلاغ/