به گزارش نیمه پر، آیت الله جوادی آملی در گفتاری به چگونگی اعطای فرزند به حضرت مریم(س) در عالم ناسوت اشاره کرد و گفت:
یکی از سؤالاتی که امروزه و با توجه به پیشرفت های علمی در ذهن بسیاری از افراد خصوصاً قشر جوان وجود دارد، جریان چگونگی فرزند دار شدن حضرت مریم (سلام الله علیها) است که پاسخ مفسر برجستۀ قرآن کریم و صاحب تفسیر تسنیم حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی به این سؤال که در درس تفسیر بیان کردند، ارائه می گردد.
جریان «تمثّل» در قرآن
در بخشی از آیات قرآن کریم به جریان «تمثّل» تصریح شده است؛ نظیر جریان حضرت مریم(سلام الله علیه) که ذات اقدس الهی می فرماید: ﴿فَأَرْسَلْنا إِلَیْها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیًّا﴾ ما فرشته را که روحی از مخلوقات ماست برای مریم(سلام الله علیها) به طرف او ارسال کردیم؛ این فرشته به صورت یک مرد درآمده و مریم(سلام الله علیها) که برای اوّلین بار چنین صحنه ای را می بیند، می فرماید: ﴿أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْکَ إِنْ کُنْتَ تَقِیًّا﴾ که خیال کرد این مرد نامحرم است. بعد فرشته گفت: من از طرف خدا آمدم ﴿أَنَا رَسُولُ رَبِّکِ لِأَهَبَ لَکِ غُلاماً زَکِیًّا﴾.
جریان «تمثّل» این طور است که اگر کسی در کنار حضرت مریم(سلام الله علیها) می ایستاد آن شخص را نمی دید؛ مثل اینکه وقتی فرشته ها بر وجود مبارک پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) نازل می شدند عدّه ای نمی دیدند؛ البته گاهی به برکت معجزۀ آن حضرت طوری می شد که دیگران هم می دیدند؛ نظیر مشاهده «دحیه کلبی» و مانند آن. اما وقتی فرشته وارد می شود چون به صورت تمثّل است و نه تجسّم خارجی، دیده نمی شود. این طور نیست که اگر فرشته وارد شد، انسان درب اتاق را ببندد و او نتواند بیرون برود؛ بلکه در فضای هویّت خود شخص است؛ برای اینکه روشن شود که مثال متّصل یا مثال منفصل در بیداری چیست، باید گفته شود که شبیه عالم رؤیاست.
داستان حضرت مریم، داوود، حضرت آدم و حوا، در عالم واقعی نبود بلکه در عالم ملکوت بود که نظیر این عالم نیست و لذا شریعت در آن جایی ندارد.
قرآن تصریح می کند: فرشته ای که بر حضرت مریم(س) نازل شد و فرمود که من مأمور شدهام تا فرزندی را از جانب خدا به شما عنایت کنم، در عالمی فرای عالم ماده روی داد و به همین خاطر بود که مسئله محرم و نامحرمی وجود نداشت. لذا فرشته در عالم مثال وارد می شود و این مقام جای نهی از منکر و معصیت و حلال و حرام نیست؛ و این حالت، حالتی است که واقعی نیست پس نمی توان کسی را توبیخ کرد.
بنابراین زمانی هم که امام حسین(ع) به سوی کربلا حرکت می کردند در راه چنین حالتی به ایشان دست داد و ایشان فرمودند: به من گفته شد که به سمت مرگ می رویم و همانجا إنا لله خواندند؛ و این حالت به قول فرمایش مرحوم علامه، حالت خواب نبود بلکه حالت منامیه بود.
تفاوت خواب با رؤیا و رؤیا با حالت منامیه و مثال متصل
اینها هر کدام مرتبه ای دارند که با هم متفاوت هستند؛ تمثل برای معصومین سند است و داستان وارد شدن پیامبر(ص) به مسجد الحرام نیز در همین عالم اتفاق افتاد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی
بلاغ/