به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» حجاب نه‌تنها سپری در برابر نگاه‌های آلوده است، بلکه پیامی است از مقاومت فرهنگی و اعتقاد راسخ به ارزش‌های الهی که زنان مسلمان با افتخار آن را حفظ می‌کنند. در چنین شرایطی، پرداختن به اهمیت عفاف و حجاب و تقویت جایگاه آن در جامعه، به‌ویژه از طریق آموزش و فرهنگ‌سازی، ضرورت انکارناپذیری است که باید همگان در آن سهیم باشند.
برای درک عمیق‌تر مفهوم عفاف و حجاب و تأثیرات آن بر زندگی فردی و اجتماعی، گزارشی تنظیم شد تا دیدگاه‌های کارشناسان را درباره اهمیت این ارزش‌ها و راهکارهای ترویج آن در جامعه بشنویم.
عفاف و حجاب فراتر از یک پوشش ظاهری
حجت‌الاسلام علی‌اکبر زارعیان کارشناس مذهبی در گفتگو با خبرنگار بلاغ، ضمن تبیین ابعاد مختلف مسئله حجاب در جامعه اسلامی، به تشریح دیدگاه دینی درباره جایگاه عفاف و حجاب پرداخت.
وی با اشاره به اینکه عفاف و حجاب فراتر از یک پوشش ظاهری بوده و به معنای یک ملکه نفسانی و حالت درونی برای کنترل شهوات و رفتارهای آدمی است، گفت: عفاف، حالتی در قلب انسان است که موجب شرم از گناه و بازدارندگی درونی می‌شود و حجاب تجلی این حالت در بیرون و جامعه است. حجاب به پوشش کامل بدن (به‌جز صورت و دست‌ها برای زنان) در برابر نامحرم اطلاق می‌شود و باید همراه با حیا و وقار باشد.
این کارشناس مذهبی با تأکید بر اینکه عفاف برآمده از ایمان و تقواست و فرد را در برابر زشتی گناه محافظت می‌کند، افزود: در نگاه اهل‌بیت (ع)، حجاب تنها پوشش نیست بلکه نوعی فرهنگ و منش است که آثار اجتماعی فراوانی دارد.
مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در ناحیه مقاومت بسیج سپاه آمل مهم‌ترین فلسفه حجاب را حفظ کرامت زن، تقویت بنیان خانواده و ایجاد محیطی سالم در جامعه دانست و گفت: حجاب با جلوگیری از نگاه‌های آلوده، تقویت روابط عاطفی، کاهش فساد و ارتقای سلامت روانی و اجتماعی، زمینه‌ساز تعالی جامعه است.
زارعیان ادامه داد: حجاب زن را از نگاه‌های ابزاری و شهوت‌انگیز دور می‌کند و موجب می‌شود شخصیت او به عنوان انسانی شریف و مستقل شناخته شود. همچنین، با ایجاد مرزهای مشخص در روابط، به صمیمیت و استحکام خانواده کمک می‌کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا حجاب مانعی برای پیشرفت زنان است، تصریح کرد: زنان محجبه در ایران اسلامی در عرصه‌های علمی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند. حجاب نه‌تنها مانعی نیست، بلکه به عنوان یک هویت دینی و فرهنگی، عاملی برای حفظ کرامت و تمرکز بر اهداف تعالی‌بخش زنان محسوب می‌شود.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه برخی با انگیزه‌های سیاسی، فرهنگی و گاه دشمنی با فرهنگ اسلامی با حجاب مخالفت می‌کنند، افزود: مخالفین حجاب که عمدتاً روشنفکرنماهای غرب‌زده هستند، از الگوی موفق زن مسلمان و محجبه در جامعه ایران نگرانند. چرا که این الگو با تفکرات ابزاری و اومانیستی غرب در تضاد کامل است.
زارعیان با اشاره به برنامه‌ریزی گسترده دشمنان برای حذف حجاب، اظهار کرد: مستر همفر، جاسوس انگلیسی، در اسناد تاریخی خود اذعان می‌کند که باید زنان را به کنار گذاشتن چادر و ترویج فساد تشویق کرد. دشمنان به خوبی می‌دانند که ترویج بی‌حجابی، گام نخست برای تخریب فرهنگ و خانواده است.
وی به عوامل ترویج حجاب در جامعه اشاره کرد و گفت: ترویج حجاب یک کار عظیم فرهنگی است و نیازمند اقدامات فراگیر در ابعاد مختلف است که برخی از این اقدامات شامل آموزش حجاب از دوران کودکی، توجه جدی خانواده‌ها به پوشش خود و تربیت فرزندان با الگوگیری از والدین، ارتباط با خانواده‌های متدین و باحجاب، شرکت در برنامه‌های دینی و حضور در مساجد و جلسات مذهبی، برگزاری نمایشگاه‌های مد اسلامی و ارائه پوشش‌های مناسب، آگاه‌سازی عمومی از طریق رسانه‌ها درباره فلسفه حجاب و نقش دشمنان در ترویج بی‌حجابی، تولید فیلم‌ها و محتواهای جذاب رسانه‌ای با پیام‌های غیرمستقیم درباره حجاب، آموزش در مدارس با روش‌هایی مانند مسابقه کتاب‌خوانی، جلسات پرسش و پاسخ و رفع شبهات و معرفی و تجلیل از زنان محجبه در مناسبت‌هایی مانند روز زن و روز پرستار است.
مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در ناحیه مقاومت بسیج سپاه آمل همچنین بر لزوم حمایت رسانه‌ها، نظام آموزشی، خانواده‌ها، تولیدکنندگان لباس، و دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی در توسعه فرهنگ حجاب تأکید کرد و گفت: امر به معروف و نهی از منکر و برخورد با مظاهر فساد از وظایف مهم جامعه اسلامی است.
زارعیان در پایان خاطرنشان کرد: حجاب تنها مختص زنان نیست؛ مردان نیز باید به پوشش مناسب، پرهیز از نگاه‌های آلوده و رفتارهای تحریک‌آمیز پایبند باشند. حجاب مردان و زنان مکمل همدیگر است و اساس آن کنترل نفس و رعایت حدود الهی است.
عفاف، خود نگهداری درونی است
الهه خانلری کارشناس دینی در گفتگو با خبرنگار بلاغ؛ عفاف را به معنای «خود نگهداری» دانست و افزود: عفاف، بازداشتن نفس از محرمات و تمایلات شهوانی است. در قرآن کریم نیز این واژه در قالب‌های مختلفی مانند «یَسْتَعْفِف» و «تَعَفُّف» در چهار آیه مبارکه ذکر شده است.
وی با اشاره به فلسفه حجاب گفت: حجاب به‌معنای حفظ حرمت زن در ارتباطات اجتماعی است. زن و مرد از لحاظ کرامت انسانی برابرند، اما تفاوت‌های فیزیکی و روحی ایجاب می‌کند که احکام متفاوتی برای آن‌ها در نظر گرفته شود. حجاب حکم الهی است که متناسب با ویژگی‌های خلقت زن بر او واجب شده است.
حجاب، سد راه پیشرفت نیست
این کارشناس دینی در پاسخ به این سؤال که آیا حجاب مانعی برای پیشرفت زنان است یا خیر، اظهار داشت: برخی در گذشته تلاش کردند تا باورهای دینی را مانع پیشرفت معرفی کنند، اما تجربه تاریخی مانند واقعه کشف حجاب در دوره پهلوی نشان داد که تحمیل بی‌حجابی نه تنها پیشرفت نیاورد، بلکه با نقض حقوق انسانی همراه شد.
خانلری ادامه داد: در تمام مذاهب اسلامی وجوب حجاب پذیرفته شده است. مخالفت با آن یا ناشی از ناآگاهی است یا به دلیل تأثیرپذیری از جریان‌های معاند فرهنگی. باید با فرهنگ‌سازی مناسب، حجاب را به‌عنوان یک هنجار اجتماعی نهادینه کنیم.
عوامل ترویج حجاب در جامعه
وی با اشاره به قدمت تاریخی پوشش در انسان‌ها عنوان داشت: حجاب در قرآن، سنت و عقل ریشه دارد و توجه به آن نه تنها بنیان خانواده‌ها را حفظ می‌کند، بلکه باعث ارتقاء شأن زن در جامعه می‌شود. تبلیغ صحیح، آموزش در مدارس، رسانه‌ها و نقش خانواده‌ها، از عوامل مهم گسترش فرهنگ حجاب هستند.
خانلری در پایان تصریح کرد: حجاب تنها برای زنان نیست. مردان نیز موظف به رعایت پوشش، پرهیز از لباس‌های تحریک‌کننده و حفظ نگاه هستند. بی‌توجهی مردان به این احکام، باعث ترویج بی‌عفتی در جامعه می‌شود.
به گزارش بلاغ؛ حفظ و ترویج عفاف و حجاب نه‌تنها وظیفه‌ای فردی، بلکه مسئولیتی اجتماعی است که می‌تواند امنیت فرهنگی و اخلاقی جامعه را تضمین کند و مسیر پیشرفت سالم و پایدار را هموار سازد.
گزارش: مجید ناییجی