موزه آذربایجان تبریز در سال ۱۳۴۱ مورد بهره برداری قرار گرفته است و در حال حاضر با سه سالن نمایش به ابعاد ۳۷ در ۱۲ متر و چند اتاق اداری و کتابخانه، یکی از بزرگترین موزههای کشور است. زیر بنای موزه آذربایجان ۲۴۰۰ متر مربع میباشد. موزه آذربایجان با دارا بودن ۲۳۰۰ قطعه اشیای عتیقه و هنری ثبت شده و بیش از یک هزار شیء غیر ثبتی در مرکز توجه دوستداران فرهنگ و هنر کشورمان و جهانگردان خارجی قرار دارد و به طور متوسط همه ساله در حدود یکصدهزار نفر از آن بازدید میکنند.
طبقه همکف موزه آذربایجان تبریز:
در طبقه همکف موزه آذربایجان، آثار و اشیای تاریخی مربوط به دوران پیش از تاریخ و دوران پیش از اسلام گردآوری شدهاند که سفالهای مربوط به تپه اسماعیلآباد با هفت هزار سال قدمت، از تاریخیترین آثار این بخش بشمار میروند. قدمت سنگهای معدنی “سرپانتین” که در جیرفت یافته شدهاند نیز به دوران پیش از تاریخ میرسد؛ بر روی این سنگها تصاویری از گیاهان و حیوانات گوناگون نقش بسته است. همچنین مجسمه الهه زن که در رستمآباد گیلان یافته شده است، سه هزار سال قدمت دارد؛ این مجسمه ارزش زن را در دوران ایران باستان به تصویر کشیده است. ریتونهای مربوط به دو تا سه هزار سال پیش نیز در این موزه نگهداری میشوند.
اجساد مرد و زنی که مربوط به سه هزار سال پیش هستند در سال ۱۳۷۸ خورشیدی و در پیرامون مسجد کبود یافت شده است. این اجساد از بقایای گورستان سه هزار سالهای محسوب میشوند که برای بازدید عموم به موزه آذربایجان انتقال یافتهاند. سنگ بسمالله اثر محمدعلی قوچانی نیز در انتهای سالن طبقه همکف قرار گرفته است. چهار قسمت از این سنگ پنج قسمتی قاب آن و یک قسمت باقیمانده نیز متن آن است.
آذربایجان :
قدیمیترین آثار طبقه اول موزه آذربایجان مربوط به سده چهارم هجری و شهر نیشابور است که از مهمترین ویژگیهای آنها میتوان به استفاده از خط کوفی، استفاده نقشهای اسلیمی و استفاده از لعاب سفید در این آثار اشاره کرد. ظروف سفالی مربوط به دوره ایلخانان و قفل رمزی مربوط به سده ششم هجری نیز از دیگر آثار تاریخی این بخش محسوب میگردند.
در سالن سکهها و مهرهای تاریخی ایران نیز قدیمیترین سکههای ضربشده در ایران از دوره هخامنشیان تا دوره قاجاریان به نمایش درآمدهاند. همچنین نمونههایی از مهرهای تاریخی ایران در این بخش قرار گرفتهاند.
طبقه زیرزمین موزه آذربایجان تبریز:
مجسمههای ساخته شده توسط احد حسینی در طبقه زیرزمین موزه آذربایجان نگهداری میشوند. این مجسمهها دید عمیقی نسبت به سرگذشت و اخلاق انسان در طول سدههای گذشته -به خصوص سده بیستم- دارند.
بخش سنگنگارههای تاریخی، جدیدترین بخش موزه آذربایجان است که در طبقهٔ زیرزمین این موزه قرار گرفته است. در این بخش مجموعهای از پیکرههای انسانی، سنگ گورها، سنگهای کتیبهدار، قوچهای سنگی و مجسمههای سنگی به نمایش گذاشته شدهاند.
در نزدیکی این موزه، مسجد کبود قرار دارد که میتوانید از آن دیدن کنید