از سال ۱۹۹۰ که اولین خشک کن برقی وارد بازار شد تا امروز، متخصصان زیادی اعلام کرده اند خشک کن برقی که در سرویس بهداشتی رستوران ها، بیمارستان ها، سینما یا کافی شاپ‌ها قرار دارد، دشمن سلامت است و تنها دلیل استفاده از آن‌ها کاهش هزینه در مقایسه با خرید دستمال‌های کاغذی توالت است.
بررسی‌ها نشان داده است افراد به طور کامل دستانشان را تمیز نمی‌شویند و همیشه میکروب‌هایی بین انگشتان باقی می‌ماند؛ لذا استفاده از خشک کن برقی باعث بلندشدن این میکروب‌ها از سطح پوست و حرکت آن‌ها به سمت دهان و بلعیدن آن‌ها می‌شود.
پژوهشگران دانشگاه لیدز نشان دادند که دست خشک کن‌های برقی که با استفاده از هوای گرم دست افراد را بعد از شسته شدن در دستشویی‌های عمومی خشک می‌کنند بیشتر از حوله‌های کاغذی یکبار مصرف می‌توانند موجب انتشار میکروب‌ها در محیط شوند.
محققان بعد از مقایسه تکنیک‌های مختلف شستن دست و خشک کردن آن به این نکته اشاره می‌کنند که خشک کن‌های برقی آلوده‌ترین نوع خشک کن‌ها هستند و با به گردش در آوردن هوا مخصوصا در اماکن آلوده‌ای مثل بیمارستان ها، می‌توانند باعث انتقال بیماری شوند.
در واقع با شستن دست‌ها آلودگی را از روی آن‌ها پاک می‌کنید و با گرفتن دست خیس زیر خشک کن برقی باعث آلوده شدن مجدد آن‌ها می‌شوید.
از سوی دیگر، بیشتر افراد به اندازه کافی دستانشان را زیر خشک کن نگه نمی‌دارند و بعد از ۳۰ ثانیه به خشک کردن دست خاتمه می‌دهند و با دست خیس از سرویس بهداشتی خارج می‌شوند. در حالی که باکتری‌ها و میکروب‌ها فضا‌های مرطوب را بیشتر می‌پسندند و احتمال آلودگی مجدد دست مرطوب بیشتر است.
۲۷ برابر آلودگی بیشتر
پژوهشگران دانشگاه لیدز نشان دادند که دست خشک کن‌های برقی که با استفاده از هوای گرم دست افراد را بعد از شسته شدن در دستشویی‌های عمومی خشک می‌کنند بیشتر از حوله‌های کاغذی یکبار مصرف می‌توانند موجب انتشار میکروب‌ها در محیط شوند.
محققان برای بررسی این موضوع نوعی میکروب بی ضرر را بر روی دست‌های عده‌ای فرد مورد آزمایش قرار دادند تا وضعیتی را بازسازی کنند که در آن فرد دست خود را در یک دستشوی عمومی شسته است، ولی این کار را خوب انجام نداده و مقداری از میکروب‌ها همچنان بر روی دست وی باقی مانده اند. سپس دست آن‌ها را در معرض باد ناشی از یک دست خشک کن برقی قرار دادند.
محققان مشاهده کردند که میزان باکتری‌های معلق در هوا در مکان‌هایی که خشک کن‌های جت (jet-air dryers که هوا را با فشار بسیار زیاد به دست فرد می‌دمند) دارند، چهار و نیم برابر جا‌هایی است که از دست خشک کن‌های با هوای گرم استفاده می‌شود و ۲۷ برابر مکان‌هایی است که برای خشک کردن دست از حوله‌های کاغذی یکبار مصرف استفاده می‌شود.
محققان می‌گویند این باکتری‌های معلق در هوا می‌توانند تا ۱۵ دقیقه بعد از استفاده از دست خشک کن برقی در محیط باقی بمانند. نتایج این تحقیق در مجله Journal of Hospital Infection به چاپ رسیده است.
البته سازندگان دستگاه‌های خشک‌کن الکتریکی هم در برابر اعلام نتایج این تحقیق بی‌کار ننشسته‌اند. یکی از سخنگویان شرکت دایسون (معروف‌ترین شرکت سازنده این خشک‌کن‌ها) می‌گوید: «این پژوهش توسط صنعت دستمال‌کاغذی انجام شده است. آن‌ها دست‌های پوشیده شده با دستکش را آزمایش کرده بودند که به‌طور غیرطبیعی با مقادیر بالایی از باکتری آلوده شده بودند و ضمناً شسته هم نشده بودند».
دستمال کاغذی بهتر از خشک کن برقی
تحقیقات انجام شده در دانشگاه وست مینستر نیز نشان داده است که دستمال کاغذی ۹۰ درصد رطوبت دست را طی ۱۰ ثانیه می‌گیرد، در حالی که میزان رطوبت باقیمانده روی دست بعد از ۴۰ ثانیه نگه داشتن دست زیر خشک کن برقی ۵۳ درصد است.
از سوی دیگر، دستمال کاغذی باعث پاک شدن ۵۱ تا ۷۶ درصد باکتری‌های بین انگشتان می‌شود، در حالی که خشک کن‌های برقی میزان باکتری‌ها و میکروب‌ها را تا ۱۹۴ درصد افزایش می‌دهند.
سازمان جهانی بهداشت نیز استفاده از دستمال کاغذی را توصیه و استفاده از خشک کن‌های برقی حداقل در بیمارستان‌ها را ممنوع کرده است.
در حال حاضر نسل جدیدی از خشک کن‌های برقی وارد بازار شده (تصویر بالا) که ادعا می‌کنند میکروب‌ها را کاملا از بین می‌برند و در کمتر از ۱۰ ثانیه رطوبت را کاملا می‌گیرند و، چون دست‌ها در محفظه خاصی قرار می‌گیرد، هوای بیرون را به گردش در نمی‌آورند. تحقیقات در زمینه کارآمد بودن این نوع خشک کن‌ها هنوز در دست انجام است و نتایج آن اعلام نشده است.
توصیه‌های بهداشتی
– دستانتان را با صابون مایع ۲۰ ثانیه کامل بشویید (استفاده از صابون جامد و صابون‌های کاغذی بهداشتی نیست).
– فراموش نکنید زیر ناخن‌ها و لای انگشتان را بشویید و انگشترتان را درآورید.
– ژل ضدعفونی کننده جایگزین مناسبی برای صابون نیست و نباید مرتب استفاده شود.
– در اماکن عمومی برای خشک کردن دست از دستمال کاغذی استفاده کنید.
نگذارید بچه‌ها از خشک کن برقی استفاده کنند
باید به کودکان نحوه صحیح شستن دست‌ها مخصوصا قبل از غذاخوردن و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی را آموزش دهیم. آموزش روش صحیح انجام این کار اهمیت زیادی دارد. به کودک یاد دهید کامل رو و کف دست و بین انگشتان و زیر ناخن هایش را بشوید و آب بکشد و در نهایت با حوله تمیز یا با دستمال کاغذی آن را خشک کند.
صدای خشک کن‌های برقی شاید باعث ترس کودک شود و بچه با دست‌های خیس از سرویس بهداشتی خارج شود یا خشک کن را وسیله بازی بداند و چند ثانیه دستش را زیر آن بگیرد، بنابراین تا حد ممکن از دستمال به جای خشک کن برقی استفاده کنید.
در سرویس بهداشتی عمومی که احتمال انتقال بیماری و میکروب‌ها بالاست، هرگز اجازه ندهید کودکان تنها به دستشویی بروند و هنگام شستن دست و خروج از توالت، شیر آب و دستگیره را با دستمال برایشان باز کنید.