قابلمه‌های فلزی و تابه‌هایی که با این مواد لغزنده و نچسب پوشانده شده‌اند به خاطر عملکرد خوب‌شان در آشپزخانه‌ها بیشترین استفاده را دارند و از این رو در بین مردم در جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. اما بسیاری از مصرف کنندگان همچنان نگران پیامدهای احتمالی سلامتی استفاده از ظروف PTFE و یا استنشاق بخارات حاصل از این مواد در هنگام آشپزی هستند و همچنین استفاده از این گونه مواد یک نگرانی دیگر مانند مسائل زیست محیطی را نیز ایجاد می‌کند. حال این سوال پیش می‌آید که آیا استفاده از ظروف و حتی وسایلی که با تفلون پوشش داده شده‌اند، جای نگرانی دارند یا نه؟
نکته: بسیاری از شرکت‌ها از خاصیت ضد چسبندگی تفلون برای روکش دادن به وسایل آشپزخانه تولیدی خود استفاده می‌کنند. این در حالی است که برخی از وسایل صنعتی را نیز روکش تفلون می‌زنند تا از خاصیت لغزنده بودن آن استفاده کنند. ما در ادامه این مطلب به این سوال که آیا می‌توان به ظروف تفلون برای آشپزی اعتماد کرد یا نه پاسخ می‌دهیم.
آشپزی با مواد شیمیایی
گرچه دمای هوا می تواند تا حدود ۵۰۰ درجه فارنهایت در شرایط معمولی پخت و پز باقی بماند، اما این مسئله بیشتر اتفاق می افتد زمانی که یک پان، به خصوص یک بدون غذا در آن، بر روی اجاق بی نظیر باقی می ماند، زیرا این امر می تواند دمای زیادی را افزایش دهد.
جالب است بدانید که هیچ مدرکی دال بر اینکه استفاده از ظروف با روکش PTFE می تواند باعث ایجادد مشل در انسان ها شود وجود ندارد. انجمن سرطان آمریکا در این باره می گوید که ایجاد سرطان توسط ظروف دارای تفلون در انسان مشهود نیست چرا که PTFE اساسا ماده ای بی روح است، این بدان معنی است که با سایر مواد شیمیایی واکنش نشان نمی دهد. وقتی ماده واکنش پذیر نباشد ذاتا نمی تواند مخرب باشد. اما در سال های اخیر نگرانی بخاطر وجود ماده ای به نام پرفلوئورواکتانوئیک اسید (PFOA) در تولید پوشش های تفلون است که وقتی ظروف دارای پوشش تفلونی چندین بار استفاده شوند می تواند باعث شسته شدن این گونه مواد مضر (PFOA) در درون غذا شوند و این مواد مضر از طریق غذا وارد بدن ما شده و مشکلاتی را برای ما فراهم آورند.
متاسفانه پرفلوئورواکتانوئیک اسید (PFOA) با انواع سرطان های مختلف (از جمله سرطان بیضه و کلیه) و بیماری تیروئید مرتبط است و ممکن است اثر سمی بر روی هورمون های تولید مثلی داشته باشد. بر اساس شواهد که در این باره صورت گرفته است، آژانس بین المللی تحقیقات سرطان آن را به صورت احتمالی سرطانزا برای انسان طبقه بندی می کنند.
اما طبق نظر انجمن سرطان آمریکا، پوشش ها تفلونی حاوی PFOA بسیار کم یا فاقد آن هستند، زیرا مواد شیمیایی در طی فرآیند تولید سوخته و از بین می روند. و خوشبختانه تا پایان سال ۲۰۱۵، PFOA دیگر در تولید وسایل آشپزی دیگر از این گونه مواد استفاده نشده است. اما استفاده از پرفلوئورواکتانوئیک اسید در دیگر صنایع مورد استفاده قرار می گیرد از این رو امکان ترکیب شدن آن با آب های آشامیدنی وجود دارد ازاین رو این مواد مضر از طریق آب می توانند کماکان وارد بدن ما شوند.
وقتی استفاده از ترکیب شیمایی پرفلوئورواکتانوئیک اسید برای تولید تفلون مضر شناخته شد تولید کنندگان ظروف آشپزخانه با روکش تفلون به فکر آن افتادند که تا جایگزین مناسبتری برای PFOA پیدا کنند و از این رو perfluorinated زنجیره ای استفاده کردند. اما استفاده از این جایگزین نیز باعث نشد تا نگرانی ها برای استفاده از تفلون هایی که با این روش جدید تولید می شوند کم شود. در ضمن هیچ شواهدی وجود نداشت که ثابت کند ماده جدید برای انسان کاملا بی خطر است از این رو دانشمندان دانشگاه بوستون و تعدادی از نهادهای اروپا در سال ۲۰۱۴ در مورد استفاده از این ماده جدید در ساخت تفلون ابراز نگرانی کرده اند البته دانشمندان دریافته اند که ماده fluorochemicals در کوتاه سمی است و همچنین می توانند در محیط زیست و بدن انسان انباشته شوند.
در سال ۲۰۱۵، بیش از ۲۲۰ دانشمند و متخصص بهداشت و درمان از سراسر جهان در یک بیانیه توافقی که به نام بیانیه مادرید معروف است را امضا کردند که جامعه بین المللی استفاده از مواد شیمیایی چه در زنجیره کوتاه و چه در زنجیرهای بلند را محدود کنند و تولیدئ کنندگان موظفند تا از جایگزین های غیر فلوئورید امن تر را برای تولید استفاده کنند. این گروه همچنین از مصرف کنندگان خواسته اند تا از وسایلی که ازچنین مواد شیمیایی برای تولیدشان استفاده شده است را خریداری نکنند تا در آینده، دچار مشکلات بهداشتی حاصل از استفاده از آن‌ها نشوند.
البته جای تعجب نیست که صنایع شیمیایی ادعا می کنند مواد شیمیایی زنجیره ای شبیه سازی شده یا همان مواد بازنگری شده به شکل خیلی دقیق و بسیار سریع از بدن حذف می شوند و از مواد زنجیره ای که دارای کمترین مواد سمی هستند برای تولید در صنایع شان مورد استفاده قرار می دهند. با این تفاسیر چنین شرکت هایی به فکر سلامتی مردم و یا محیط زیست نیستند. و با تولید چنین موادی خودمان و محیط زیست مان را در خطر بزرگی قرار می دهند.
گزینه‌های امن‌تر بجای استفاده از ظروف تفلون
حتی اگر شما یک آشپزحرفه ای هم نباشید این را می‌دانید که نوع ظروف می تواند در عمل آوری غذای شما تاثیر مستقیم داشته باشد و گاهی اقات باعث خراب شدن غذا، در هنگام پخت و پز شود. به طور مثال اگر تخم مرغ را درون یک ظرفی که به آسانی به غذا می چسبد تهیه کنید بی شک آن چیزی که انتظار دارید بدست نمی آید و چسبیدن تخم مرغ به ته ظرف می تواند شکل نمیرو را نیز زیر سوال ببرد. این گزینه ممکن است بر روی دیگر غذا در هنگام پخت و پز نیز اتفاق بیافتد. همانطور که می دانید انواع مختلفی از ظرف در بازار موجود است مانند؛ ظروف روی، ظروف آلمینیومی، ظروف فولادی، ظروف مسی و حتی ظروف سرامیکی که هر کدام بنا به ساختاری که دارند می‌توانند در آشپزی به کمک‌تان بیایند.
چه کاری باید بکنم
برای حفظ امنیت خود باید به وسایل آشپزی که سابقه طولانی در استفاده از آن ها داریم و مشکلی نیز برای ما به وجود نیاورده اند رجوع کنیم. گروه کاری محیط زیست (EWG)، توصیه می کند که مصرف کنندگان لوازم آشپزخانه حتی از ظرف های نچسب نسل جدید نیز اجتناب کنند و از قابلمه و ماهی تابه های فولادی ضد زنگ و یا روی و آلمینومی استفاده کنند.
استفاده درست از ظروف نچسب
همانطور که همه ما می دانیم استفاده از ظرف نچسب باعث شده است تا میزان مصرف روغن برای چرب کردن و نچسبیدن غذا به ظرف به مقدار قابل توجه ای کاهش یابد. و همان طور که در متن بالا ذکر شد ظرف نچسب در درجه حرارت معمولی؛ ۲۶۰ درجه سانتی گراد نمی توانند خطری برای ما ایجاد کنند مشکل اصلی درست زمانی است که این ظروف در حرارت بیشتر از ۳۵۰ درجه سانتی گراد قرار بگیرند این حرارت بالا می تواند باعث آزاد شدن انواع بخارات و گاز های سمی از این گونه ظروف شود.
با این تفاسیر یادتان نرود که به هیچ عنوان ظروف نچسب را بیش از حد داغ نکنید تا در معرض انواع آلودگی قرار نگیرید. یکی از نکات بسیار مهم در استفاده از ظروف نچسب این است که آن ها را به صورت خالی روی شعله اجاق گاز قرار ندهید چرا که این امر دمای آن را بیش از اندازه بالا می برد. استفاده از شعله کم هم باعث بالا رفتن کیفیت غذا می شود و هم مواد شیمیایی کمتری را وارد غذا می کند. نباید از یاد برد که ظروف نچسب تنها جای تجمع مواد شیمیایی فلورایدی نیست به عنوان مثال اینگونه مواد در لباس های ضربه گیر، اثاثیه و لوازم منزل، و همچنین در بسته بندی مواد غذایی، مانند برخی از بسته بندی های فست فود، کیسه های پاپ کورن ، و جعبه های پیتزا نیز مورد استفاده قرار می گیرد.