حافظیه بندر انزلی در گیلان، بندرانزلی، مجاور شهرداری انزلی قرار دارد. ساختمان کنونی شهرداری بندرانزلی در دو طبقه در سال ۱۳۰۸ و با نام «بلدیه انزلی» افتتاح شد و خود از بناهای تاریخی این شهر محسوب میشود.
در کنار ساختمان شهرداری و با فاصلهای کم، بنای حافظیه بندر انزلی قرار دارد؛ و در مجاورت این ساختمان هم مکانهای فرهنگی و کارگاههای آموزشی با الهام از معماری زیبای خانههای استان گیلان ساخته شده است. بنای حافظیه در سال ۱۳۱۱ به کوشش شهرداری بندر انزلی ساخته شده است.
معمارهای این بنا مهندسهای آلمانی بودهاند و مساحت کلی آن ۷۶ متر مربع است. عزیز طویلی محقق و نویسنده تاریخ انزلی نوشته است:
با بررسیهای انجام گرفته، کار ساخت حافظیه شیراز که شبیه محل ترنم موزیک انزلی، ولی بزرگتر از آن است، از سال ۱۳۱۳ شروع و در سال ۱۳۱۶ پایان یافته است و این میرساند که نه تنها محل ترنم موزیک را از حافظیه شیراز اقتباس نکرده اند، بلکه احتمال دارد حافظیه شیراز را از روی بنای محل ترنم موزیک انزلی ساخته باشند.
این بنا به منظور ترنم موسیقی ساخته شده است. حافظیه بندر انزلی با شماره ۱۵۱۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در کنار این بنا نمادهای دیگری از معماری و زندگی در استان گیلان قرار دارد. بنای حافظیه هماکنون در وضعیت چندان خوبی به سر نمیبرد. پلهها، گنبد و طاق زیر آن نیاز به مرمت دارند.
همچنین از ظرفیتی که این بنا دارد، هیچ استفاده فرهنگی نمیشود و اطراف آن خالی از تزییناتی مثل گل و گلدان است و این بنا از کاربریای که برای آن در زمان ساخت در نظر گرفته شده است، کاملا به دور است و استفاده فرهنگی و هنری دیگری هم از آن نمیشود.
در مجاورت این بنا و ساختمان شهرداری، بلوار انزلی و بندرگاه زیبای انزلی قرار دارد. با حدود پنج دقیقه پیادهروی به بندرگاه میرسید. در این محل قایقهایی هم برای گشت زدن در دریا وجود دارد. در مجموع این نقطه از شهر زیبای بندر انزلی، از پررفت و آمدترین و پرطرفدارترین مناطق شهر است.
یکی دیگر از بناهای قدیمی در نزدیکی این مجموعه، هتل ایران بندر انزلی است. در مجموع گشت و گذار در حافظیه بندر انزلی و مجموعه اطراف آن میتواند اوقات لذتبخشی را برای مسافرهایی را که به این شهر سفر میکنند، ایجاد کند.
شهرداری بندر انزلی هم با مرمت این بنا و استفاده از آن با کاربری اصلی در نظر گرفته شده و همچنین برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری بیشتر، میتواند رونق بیشتری را در آن ایجاد کرده و توجه مردم شهر انزلی و شهرهای دیگر استان را هم به این مقصد مهم گردشگری جلب کند.