وقتی خورشید از مکه طلوع کرد
عبدالله، پدر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم کوچکترین پسر عبدالمطلب، در میان قریش از لحاظ زیبایی، حجب و حیا مشهور بود. او با آمنه سلام الله علیها دختر وهب که به پاکی و عفت معروف بود ازدواج کرد. پدر پیامبر صلی الله علیه و آله برای تجارت به شام رفت و در راه بازگشت بیمار شد. ایشان در سن ۲۵ سالگی و در مدینه از دنیا رفتند. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در روز هفدهم ربیع الاول عام الفیل یعنی همان سالی که ابرهه به دستور نجاشی پادشاه حبشه به خانه خدا حمله کرد و خداوند با دسته‌ای پرندگان از خانه خود مراقبت کرد، به دنیا آمد.
نقل شده است که در این روز؛ تمامی بت‌ها به رو بر روی زمین افتادند، ایوان کسری در آن شب به لرزه درآمد و چهارده کنگره آن ریخت. دریاچه ساوه که سال‌ها آن را می‌پرسیدند، خشک شد. در بیابان سماوه که سال‌ها کسی در آن آب ندیده بود، آب جاری شد. آتشکده فارس که هزار سال خاموش نشده بود، خاموش شد. تخت‌های پادشاهان جهان سرنگون شد و در همان شب، نوری از سرزمین حجاز تابید و تا مشرق ادامه پیدا کرد.
آمنه مادر پیامبر صلی الله علیه وآله، در زمان بارداری هرگز احساس نکرده که باردار شده و هیچگاه باری سنگین همچون زنان دیگر را در خود نیافته است. روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در هنگام متولد شدن پاکیزه و تمیز بود و خون و چیزهای دیگر به همراه او از شکم مادر خارج نشد. آمنه سلام الله علیها می‌گوید در هنگام ولادت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، کسی به او گفته بود که او سرور آدمیان را به دنیا آورده است، پس او را «محمّد» بنامد. وقتی عبدالمطلب از این جریان اطلاع یافت، گوسفندی را کشت و گروهی از بزرگان قریش را دعوت کرد و در آن جشن نام پیامبر صلی الله علیه وآله را محمد یعنی (ستوده شده) قرار داد.
اعمال روز هفدهم ربیع الاول
برای روز هفدهم ربیع الاول شش عمل در مفاتیح الجنان ذکر شده است:
اوّل: غسل
دوّم: روزه و از براى آن فضیلت بسیار است و روایت شده که هرکه این روز را روزه بدارد ثواب روزه یک سال خدا براى او بنویسد و این روز یکى از آن چهار روز است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است
سیّم: زیارت حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله از نزدیک و دور
چهارم: زیارت امیرالمؤ منین علیه السلام به همان زیارتى که حضرت صادق علیه السلام کرده و تعلیم محمّد بن مسلم فرموده و بیاید انشاءالله در باب زیارات
پنجم: در وقتى که روز بلند شود دو رکعت نماز کند در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ و ده مرتبه توحید بخواند و بعد از سلام در مصلاّى خود بنشیند و این دعا بخواند اَللّهُمَّ اَنْتَ حَىُّ لاتَمُوتُ الخ و این دعاى مبسوطى است و چون سَنَدَش را منتهى به معصوم ندیدم مراعات اختصار را اَهَمّ دیدم هرکه طالبست به رجوع زاد المعاد رجوع نماید .
ششمّ: آنکه مسلمانان این روز را تعظیم بدارند و تصدّق و خیرات بنمایند و مؤ منین را مسرور کنند و به زیارت مشاهد مشرّفه روند و سیّد در اقبال شرحى از لزوم تعظیم این روز ذکر نموده و فرموده که من یافتم طایفه نصارى و جمعى از مسلمین را که تعظیم بزرگى از روز ولادت عیسى علیه السلام مى نمایند و تعجّب کردم که چگونه مسلمانان قانع شدند که روز مولود پیغمبرشان که اعظم از همه پیغمبران است به این مرتبه از تعظیم باشد که اَدْوَنْ از تعظیم نصارى است مولد عیسى علیه السلام را