اکنون محققان با تصویربرداری متوجه شدهاند کدام نواحی از این ماده خاکستری، چه کاری انجام میدهد. در واقع این نواحی تخصیصیافته در مغز، درک زمانی انسان را تشکیل میدهند.
۱. کرونومتر
وقتی مغز انسان علامتی ـ مانند بوی سیبزمینی سرخشده ـ را از محیط اطراف خود دریافت میکند، منطقه حرکتی تکمیلی مغز(SMA) مانند زمانسنج عمل میکند و فعالیت آن تا زمانی که این محرک وجود داشته باشد، افزایش مییابد. عصبهای این منطقه اطلاعات را برای نواحی دیگر مغز حفظ میکنند.۲.
۲. مرکز حافظه
انسان نمیتواند زمان را، بدون داشتن حافظه کوتاهمدت ـ که در ناحیه قدامی قشر مخ قرار دارد ـ تخمین بزند. مثلا این ناحیه از مغز برای تخمین مدت زمان گریه یک کودک، شروع و پایان گریه را ردیابی میکند و بدون حافظه شروع گریه کودک در همان چند ثانیه اول فراموش میشود.
۳. مرتبکننده
انسان برای این که مثمر ثمر باشد، باید بتواند ترتیب یک مجموعه را بخوبی تشخیص دهد. در بررسیها مشخص شده وقتی انسان مشغول مرتب کردن چیزی است، ناحیه هیپوکامپوس در مغز او فعال میشود.
۴. حفظ ضربان
مخچه میان حرکات ماهیچهها هماهنگی ایجاد میکند، بنابراین در انواع وظایف زمانبندی، بویژه حفظ ضربان، نقش دارد.
۵. شمارنده پاداش
اگر عاشق شکلات باشید و بدانید در راه است، احتمالا کمی به انتظارش مینشینید. برای این موضوع، باید از بههم فشردهشدن خوشهها یا هستههای عصبی گرههای قاعدهای مغزتان سپاسگزار باشید که با محاسبهای که انجام میدهد، به شما میگوید بسته به نتیجه نهایی، چه مدت باید منتظر بمانید یا دیگر دست از انتظار بکشید.
میلیاردها تیکتاک ساعت
دانشمندان عصبشناس هنوز در مورد این که در ردیابی زمان دقیقا چه تعداد سلول دخیل هستند، تردید دارند. اما در تازهترین نظریهشان، معتقدند عصبهای موجود در سراسر مغز، و نه فقط عصبهای ماده خاکستری، دائما در حال تیکتاک هستند. مثلا شروع حرکت به سمت محل کار، عصبها را به فعالیت وامیدارد و آنها الگویی از عصبهای فعالشده ایجاد میکنند و به این ترتیب مشخص میشود چه مقدار از زمان گذشته است.
هر مدار همچون ساعتی منحصربهفرد کار میکند و درون سر انسان بیشمار زمانسنج وجود دارد. دانشمندان معتقدند نواحی مختلف مغز، این مدارها را میخوانند و به همین علت است که انسان میتواند درحال گوش کردن به موسیقی و خواندن یک پیام متنی، از عرض خیابان عبور کند.
