نگاهی به نمایشگاه‌های مذهبی در جهان

چاپ

به گزارش نیمه پر،انسان‌ها همواره به دنبال خدا می‌گردند. این را تیتر کردم چون به آن اعتقاد دارم. در تمام دنیا، مردم خدا را جست‌وجو می‌کنند.

چه آنهایی که به تعبیری توسعه‌یافته به حساب می‌آیند و روز و شب به دنبال فناوری‌های تازه برای سهولت زندگی بشر می‌گردند و چه آنهایی که در گوشه و کنار این کره خاکی از نداری و نداشتن‌ها هر روز آب می‌رود بودنشان!
همه به دنبال خدا می‌گردند. چه آنها که به خیالشان سالهاست متمدن شده و حس می‌کنند می‌توانند خدای جهان باشند و چه آنهایی که از سر نادانی، غیر خدا را می‌پرستند.
همه به دنبال خدا می‌گردند. چه مسلمان، چه مسیحی، چه بودائی. هر قوم و قبیله و حزب و جناح و دسته و رسته و اقلیت و اکثریتی و در نهایت می‌توان گفت هر انسان در هر لحظه و روز و ساعتی که با دلش تنها می‌شود، به یاد خدا می‌افتد. خدایی که برای هر کس به یک شکل است. در این گزارش به سراغ نمایشگاه‌هایی رفتیم که بشر در آنها معبودش را می‌جوید. معبودی که آرامش می‌دهد هر دل و روحی را که در جست و جویش باشد.

مذهب به روایت آلمانی‌ها
هر مذهب و دینی رنگ‌ها و ویژگی‌های خود را دارد. این واقعیت در یک نمایشگاه عکس از خانم بریگیته کرمر، به نام «تنوع دینی در منطقه رور» بازتاب یافته است.

در سال ۱۹۰۰ م در چندین شهر منطقه «رور» آلمان، اماکن مذهبی بسیاری ایجاد شدند که البته در زمان جنگ جهانی دوم با خاک یکسان شدند. پس از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵م دیگر تقریبا اثری از مردم مذهبی در این منطقه وجود نداشت.

با مهاجرت یهودی‌های اروپای شرقی به این منطقه در دهه‌های گذشته، دوباره این منطقه حالت مذهبی پیدا کرده بود.

شمار مسلمانان نیز در منطقه رور قابل توجه است. در ایالت نورد راین وستفالن آلمان حدود ۱/۵ میلیون مسلمان زندگی می‌کنند که بخش بزرگی از آنها در منطقه رور به سر می‌برند. ۵۰ سال پیش، نخستین مسلمانان مهاجر، نماز جماعت را در مکان‌هایی که زیاد جلب توجه نمی‌کرد، به جا می‌آوردند. حالا چندین مسجد جدید و نمونه در مکان‌های عمومی و مشخص ساخته شده‌اند. در آلمان در مجموع ۱۳۰ هزار بودایی آسیایی و ۱۲۰ هزار بودایی آلمانی و اروپایی متعلق به مکاتب مختلف این مکتب زندگی می‌کنند.

بریگیته کرمر، عکاس این نمایشگاه، تنوع مذهبی در منطقه رور را با عکس‌هایش مستند کرده است. این خانم عکاس برای مجله‌های آلمانی مانند «اشترن»، «اشپیگل» و « سایت» کار می‌کند.
در نمایشگاه عکس وی در شهر بوخوم آلمان زندگی مذهبی در منطقه رور این کشور به مدت ۴ روز به نمایش گذاشته شد.

نمایشگاه حج در هلند
این یکی در نوع خود بی‌نظیر و البته قابل توجه است. موزه ملی هلند در ۹ مارس ۲۰۱۴ نمایشگاهی منحصر به فرد با موضوع حج در اسلام برگزار کرد که تا مدت‌ها به محل بحث و حاشیه در قلب این کشور اروپایی تبدیل شد.

این نمایشگاه ۲۵ روزه توسط بخش مردم‌شناسی موزه ملی هلند در شهر «لایدن» برپا شد و برخلاف تصور برگزارکنندگان مورد توجه و استقبال مسلمانان جهان قرار گرفت.

قبل از این نمایشگاه مسئولان برگزاری از مسلمانان درخواست کرده بودند برای برگزاری هر چه بهتر این نمایشگاه، تا تاریخ دوم ژوئن مقالات، داستان‌های شخصی و هرگونه گزارشی که چهره‌ای ویژه از حج ارائه می‌دهد را به مسئولان برگزاری ارائه دهند.

مجریان همچنین اعلام کرده‌اند، این موزه نیازمند امانت گرفتن برخی از وسایل و ابزار مربوط به حج از جمله لباس احرام، هدیه‌های یادگاری حجاج، ساک‌های مخصوص حجاج و کتب مختلف است و پس از پایان برگزاری نمایشگاه آنها را به صاحبان خود پس خواهد داد. بعد از این فراخوان تعداد بسیار زیادی لوازم و وسایل مرتبط با حج به دبیرخانه این نمایشگاه ارسال شد و باوجود برخی اعمال محدودیت‌ها در تبلیغات برای نمایشگاه و در مواردی مخالفت با برپایی آن، این نمایشگاه ۲۵ روزه با قدرت به کار خود ادامه داد. این نخستین بار بود که چنین نمایشگاهی با این حجم و در ابعاد وسیع در هلند برگزار شد.

نمایشگاه مجسمه‌های سنگی بودا در چین
سال ۲۰۱۲ م نمایشگاه جذابی در هانگ ژو پایتخت شرق استان ژجیانگ چین برپا شد که بسیار موردتوجه و استقبال مخاطبان قرار گرفت. در این برنامه و در واقع جشنواره مذهبی ۵۹ مجسمه سنگی حک شده از بودا که به شیوه‌های قدیمی و سنتی مردم چین روی آنها کنده‌کاری شده بود در معرض دید مردم قرار گرفتند.

مجسمه‌های به نمایش درآمده مربوط به سلسله شمالی و جنوبی چین در سال‌های ۴۲۰ تا ۵۸۹ بعد از میلاد و سلسله مینگ در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۶۴۴ بعد از میلاد بودند.
۳ آیین کنفسیوس، دائو و بودا به عنوان مهم‌ترین ادیان تاریخی چین به شمار می‌آیند که همچنان بیشترین پیروان را در میان مردم چین دارند. ولی آیین‌های دیگری نیز از زمان‌های قدیم در چین رواج داشته است. علاوه بر ادیان ذکر شده، ادیان دیگری نیز با پیروانی به مراتب کمتر در چین رواج داشته است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از مسیحیت، آیین زردشتی، مانویت و یهودیت.

موزه و نمایشگاه زرتشتیان هندی
«شعله جاویدان زرتشت در تاریخ و در تصور» چندی قبل در تالار برونی دانشگاه سواس لندن برپا شد. این نمایشگاه که آن را بخش ایران‌شناسی دانشگاه سواس، تنها دانشگاه جهان که کرسی مطالعات زرتشتی دارد، برگزار کرد به مدت ۵ روز در جریان بود.

گشایش این نمایشگاه با یک همایش علمی دو روزه در مورد آیین زرتشت همراه است که در آن پژوهشگران برجسته مطالعات ایران باستان تازه‌ترین یافته‌های خود را ارائه می‌کنند.
دانشگاه سواس با همکاری صندوق همیاری زرتشتیان اروپا، مرکز مطالعات زرتشتی بمبئی، مرکز زرتشتیان کالیفرنیا، بنیاد میراث ایران و با یاری مالی شماری از زرتشتیان خیر از سراسر جهان، به‌ویژه از هند توانسته اشیا، آثار هنری و اسناد گوناگونی را که به دوره‌های مختلف تاریخی تعلق دارند، از سراسر دنیا گرد آورد و بخش‌هایی از تاریخ و فرهنگ زرتشتیان، و در پی آن فرهنگ ایران باستان را از واپسین روزها تا به امروز در این دانشگاه به نمایش گذارد. اشیا، اسناد، کتاب‌ها و متون به نمایش گذاشته شده را کتابخانه بریتانیا، موزه بریتانیا، موزه بمبئی و چند مرکز دیگر در اختیار برگزارکنندگان قرار داده که برخی از آنها دوباره‌سازی شده و اصل نیستند. همه این اشیا و اسناد همراه با مقالات علمی پژوهشگران در کتاب نفیسی که همزمان با این نمایشگاه منتشر شده در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت.

آنچه نمایشگاه «شعله جاویدان زرتشت در تاریخ و در تصور» را از نمایشگاه‌های مشابه متمایز می‌کند، تنوع جغرافیایی آن است که نه تنها فلات ایران را در بر گرفته بلکه تا چین و آسیای میانه و هند دامن گسترده است. با وجود آمارهای متفاوت به نظر نمی‌رسد شمار پیروان سنتی این آیین در جهان از ۱۵۰ هزار نفر بیشتر باشد که بیش از نیمی از آنها در هند زندگی می‌کنند و بقیه در ایران و کشورهای دیگر پراکنده‌اند.

نمایشگاه گفت‌وگوی ادیان در کنیا
نمایشگاهی با عنوان گفت‌وگوی ادیان در حاشیه همایش روابط مسلمانان و مسیحیان در شرق افریقا در کنیا برگزار شد. شرکت‌کنندگان از جمله رایزنی فرهنگی ایران ؛کنفرانس اسقفی تانزانیا و اوگاندا؛ مرکز اسقفی مالیندی و مومباسا، میسیونری(های) افریقا- «سپید بالان»؛ برنامه روابط مسیحی- مسلمان در افریقا دانشگاه سنت‌پل- نایروبی؛ بنیاد احترام از ترکیه و همچنین موسسه گفت‌وگو از اوگاندا با بهره‌گیری از آثار مصور و مکتوب، به ارائه دیدگاه‌های خود در موضوع نمایشگاه پرداختند.

در این نمایشگاه فضایی نیز برای معرفی اجمالی ادیان الهی چون یهودیت، مسیحیت و اسلام و ادیان غیرالهی چون هندوئیسم و بودیسم و آیین کنفوسیوس و بعضی آیین‌های سنتی و بومی افریقا، اختصاص داده شده بود. همچنین، از طرف کمیسیون جهانی برنامه عدالت و صلح فیلمی مستند به مدت یک ساعت درباره ادیان جهان نمایش داده شد.

رایزنی فرهنگی ایران در کنیا نیز، به دعوت پدر روحانی فلیکس فیری، رییس بخش مطالعات اسلامی کالج تانگازا و دبیر همایش و مدیر نمایشگاه، در این نمایشگاه شرکت کرد. رایزنی فرهنگی کشورمان در این نمایشگاه اقدام به عرضه تابلوهایی از مراسم عبادی مسیحیان در بعضی از کلیساهای ایران، به ویژه در«قره کلیسا»؛ گزیده‌ای از آیات قرآن کریم و ترجمه آنها درباره اهل کتاب؛ نمونه‌هایی از بیانات امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب درباره جایگاه و حقوق اهل کتاب (خاصه مسیحیان) در جمهوری اسلامی ایران؛ نسخه‌هایی از قرآن کریم با ترجمه‌های انگلیسی و سواحلی؛ کتاب‌هایی درباره مسیحیت (به ویژه حضرت عیسی و حضرت مریم علیهم السلام) از نظر قرآن و اسلام و نیز درباره گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت و همچنین مجله‌هایی از نشریه دیالوگ، از انتشارات مرکز گفت‌وگوی ادیان کرد.

در روز پایانی نمایشگاه نشستی با حضور برگزارکنندگان و نمایندگان مراکز شرکت‌کننده در نمایشگاه و چند نفر از استادان و دانشجویان کالج تانگازا و دانشگاه‌های سنت‌پل و کاتولیک شرق افریقا برگزار شد و حاضران درباره موضوع نمایشگاه و آثار ارائه شده در آن گفت‌وگو کردند./ع

صمت