به گزارش نیمه پر رامسر، کاهش کیفیت و کمیت جنگلهای کشور سالهاست که بر هیچ کس پوشیده نیست و همواره کارشناسان و فعالان محیط زیست و جنگل بر حفظ و جلوگیری از روند نابودی و تخریب آن تاکید دارند.
سهم ۷ درصدی جنگل از کل مساحت کشورمان و سهم پایین تر از حد متوسط و میانگین جهانی آن علاوه بر این که ایران را بعنوان چهل و هفتمین کشور از نظر مساحت جنگل مورد توجه قرار داده است، به لحاظ تخریب و نابودی نیز، جنگلهای ایران را در زمره آسیب پذیر ترین جنگلهای دنیا شاخص کرده است.
با این توصیف شاید مهمترین سوالی که این روزها اذهان عمومی را به خود مشغول کرده است را بتوان اینگونه مطرح کرد که آیا میراث کهن این سرزمین را آیندگان به چشم خواهند دید؟
هجوم فن‌آوری لجام گسیخته در کشور ما که در صد سال اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است با وجود قدمت و سابقه‌ی تاریخی طولانی در اهمیت و حفظ طبیعت، متأسفانه نقش طبیعت و پاسداشت حرمت آن را در زمره مسایل بی‌اهمیت قرار داده و به تبع آن موجبات تنزل جایگاه ارزشی درخت و جنگل را نیز پدید آورده که در این چند ساله اخیر این روند سیر صعودی و فاجعه‌انگیز نیز پیدا کرده است.
در حالی که می‌دانیم از دیرباز در باورهای آیینی، دینی و ملی ما ایرانیان، درخت از جایگاه ویژه برخوردار بوده است و ایرانیان از جمله نخستین ملت‌هایی در جهان بوده‌اند که به وضع قوانین زیست محیطی همت گماشتند.
متاسفانه سالانه یک و نیم میلیون هکتار (۹ درصد) از خاک‌های مرغوب ایران به بیابان تبدیل می‌شود و هرساله یک تا یک و نیم هکتار به مساحت کویرهای ایران نیز افزوده می‌شود.
این در حالی است که برای تشکیل هر سانت خاک ۱۰۰ سال زمان لازم است، علاوه بر این، جالب تر آن است که بدانیم در ۱۰۰ سال گذشته ۹ میلیون تن از خاک بارور کره زمین فرسایش داشته که بیشترین حد تخریب آن در کشورهای در حال توسعه است.
در این بین سهم کشورمان تا چه حدی است؟
بی شک جنگلهای ایران نیز وضعیت بهتری ندارند، به طوری که در هر ثانیه ۳۶۰ متر مربع از سطح جنگل‌ها و مراتع کشور تخریب شده و به بیان دیگر در هر ۵ سال یک میلیون هکتار از جنگلهای ایران نابود می‌شود و یا سالانه یک و نیم درصد از جنگلهای ایران از دست می‌رود.
بهر تقدیر در وضعیت فعلی که با امکانات کمی که سازمان جنگل‌ها و سازمان محیط زیست برای حفاظت از جنگل‌ها دارند و علاوه برآن رشد استفاده قاچاقچیان و زمین‌خواران که باعث جنگل‌زدایی و شدت تخریب جنگل‌ها شده است، اگر این روند همچنان ادامه یابد در ۶۰ سال آینده اثری از جنگلهای امروزی ایران و مخصوصا جنگلهای شمال کشورباقی نخواهد ماند.
بریده بریده شدن جنگلهای شمال کشور در بسیاری از نقاط، علاوه بر اینکه فرسایش خاک، بی‌نظمی و گرم شدن اقلیم کشورمان را در پی دارد تهدیدهای مهمتری را نیز موجب خواهد شد به نحوی که این مسئله باعث شده است که در طی ۵۰ سال گذشته بین یک تا ۱٫۵ درجه افزایش دما و علاوه بر آن بالا رفتن خط برف و کاهش مقدار برفی که باید سفره‌های زیرزمینی را تغذیه کند، پدید آید.
شاید در صورت تداوم روند فعلی قطع درختان در جنگلهای شمال کشور،علاوه بر اینکه مجددا شاهد بروزخطرسیل در استان‌های سرسبز کشور همچون گیلان و مازندران در سال‌های آینده خواهیم بود کشور را نیز از یک منبع مهم اقتصادی محروم خواهیم ساخت و به تبعیت از آن محیط زیست را نیز در معرض خطر نابودی قرار خواهیم داد.
باید دانست که جنگل به عنوان منبع تولید چوب و سلولز یکی از منابع مهم اقتصادی کشورها محسوب شده و چون جزء منابع طبیعی تجزیه شونده است هموار پایدار بوده و برخلاف نفت و معادن با بهره‌برداری درست، پایان‌ناپذیر نیز هست.
متأسفانه روند تخریب بر این عرصه طبیعی وجود دارد و روز به روز شاهد کاهش این میزان جنگل هستیم و باید گفت جنگل های کشور بیش از این که احیا شوند در حال تخریب هستند، بنابراین نیاز است که مسئولان بیشتر به آن ها توجه کنند هر عرصه جنگلی برنامه و مدیریت خاص خود را می طلبد و اگر به این مسئله توجه نشود جنگل ها آرام آرام به بوته زار و بوته زارها به زمین کشاورزی تبدیل می شود، بنابراین باید برای جنگل ها و مراتع طرح و برنامه داشته باشیم.
مدیریت همراه با نظارت، نیروی انسانی کارآمد و مناسب و تسهیلات و امکانات را به کار گیریم که اگر غیر از این باشد دیگر امیدی به حفظ این میزان از جنگل ها نیست.
مهندس ژاله کردی/ فعال محیط زیست