به گزارش نیمه پر، «احمد کایا»، نویسنده ترکیه‌ای در مقاله‌ای که پایگاه خبری «الوعی» آن را منتشر کرد به دخالت‌های ترکیه در طول بحران سوریه می‌پردازد و تلاش می‌کند، به بخش‌هایی از این دخالت‌ها که تاکنون مکتوم و ناگفته مانده اشاره کند.
کایا می‌نویسد: چندی پیش «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه «هاکان فیدان»، رئیس دستگاه اطلاعات و امنیت این کشور که به صندوق سیاه اردوغان و حافظ اسرار وی و دولت ترکیه معروف است، را فرا خواند و به وی دستور داد تا امکانات لازم برای انتقال عناصر مسلحی که عناصر میانه‌رو خوانده می‌شوند، را از مرزهای ترکیه به داخل اراضی سوریه فراهم کند.
واقعیت امر آن است که ترکیه طی دو سال گذشته تلاش بسیاری برای ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه انجام داده است، مشابه آنچه در منطقه کردستان عراق طی سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۳ میلادی شاهد آن بودیم.
این طرحی بود که آمریکا و کشورهای اروپایی نیز از آن حمایت می‌کردند، به همین دلیل از ارائه هرگونه حمایت و کمک به ترکیه در عملی کردن این طرح دریغ نداشتند.
به همین منظور صدها تروریست مسلحی که در یکی از پایگاه‌های نزدیک شهر «غازی عنتاب» زیر نظر مربیان آمریکایی و به هزینه عربستان سعودی آموزش دیده بودند، راهی استان «حلب» شدند.
تمام این اقدامات به دستور اردوغان صورت می‌گرفت که تلاش داشت به هر طریق ممکن استان حلب را از سیطره و حاکمیت نظام سوریه خارج کند.
این عناصر مسلح پس از اتمام دوره آموزش نظامی خود، از طریق استان «هاتای» وارد شهر مرزی «یایلاداغی» و از آنجا به تدریج وارد استان حلب در سوریه شدند.
در همین راستا شاهد هستیم که رسانه‌های غربی و ترکیه‌ای طی روزها و هفته‌های اخیر اخبار و گزارش‌های بسیاری درباره استقرار ارتش ترکیه در مرزهای جنوبی این کشور و در نزدیکی مرزهای شمالی سوریه منتشر کردند.
هم اکنون می‌توان گفت که روند تحولات جاری در هفته‌های اخیر به گونه‌ای بوده است که موجب شده تا بسیاری از پیش بینی‌ها و احتمالات از وضعیت بالقوه به بالفعل تبدیل شود.
آخرین خبرهای منتشر شده در این خصوص تاکید می‌کند که با توجه به شرایط حاکم بر منطقه، آنکارا قصد اقدام نظامی علیه سوریه بدون کسب موافقت نیروها و قدرت‌های بین المللی را دارد، شاید به این ترتیب رویای ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه برای آنکارا فراهم شود.
به اعتقاد آنکارا با ایجاد منطقه حائل ارتش ترکیه امکان آموزش و ساماندهی تعداد بیشتری از تروریست‌های مسلح و ارسال آنها به مناطق مختلف سوریه از جمله استان حلب برای براندازی و سرنگونی نظام سوریه و «بشار اسد»، رئیس جمهوری این کشور را خواهد یافت.
آشکار شد که هرگونه اقدام نظامی از سوی ترکیه علیه سوریه الزاما نیازمند همکاری و حمایت گسترده گروههای مسلح تروریستی سوری از آنکارا است و در این چارچوب ترکیه به اخلاص و وفاداری این گروه‌ها شک دارد.
از سوی دیگر در صورت حمایت این گروههای از ترکیه ضربه سنگینی به وجهه ترکیه نزد افکار عمومی بین المللی وارد خواهد شد و در صورت حمایت ترکیه از گروههای تروریستی جامعه بین المللی به ترکیه به عنوان کشوری تروریستی نگاه خواهد کرد.
در این ارتباط نشریه آمریکایی «هافتینگتون پست» در گزارشی که در ۱۲ آوریل منتشر کرد، تاکید نمود که آنکارا و ریاض اکنون درحال انجام مذاکرات لازم جهت رسیدن به توافق جهت تشکیل ائتلافی نظامی هستند که هدف آن براندازی بشار اسد از قدرت و سرنگونی نظام در سوریه است.
از سوی دیگر، «جورسیل تکین»، دبیرکل حزب جمهوری‌خواهد مردم، بزرگ‌ترین گروه معارض در ترکیه پیشتر نقشه ارتش ترکیه برای اقدام نظامی در خاک سوریه و انتقال مقبره سلطان سلیمان به ترکیه را از طریق انتشار نواری صوتی از رئیس دستگاه اطلاعات این کشور افشا کرده بود.
در این راستا خبرگزاری رویترز نیز مدتی پیش از انتشار فیلمی در روزنامه «جمهوریت» چاپ آنکارا خبر داد که نشان دهنده ارسال سلاح از ترکیه به سوریه بود.
این فیلم نشان می‌داد، نیروهای نظامی و افسران پلیس ترکیه صندوق‌هایی را باز می‌کنند که حاوی سلاح و تجهیزات نظامی است و توسط سه کامیون وابسته به سازمان اطلاعات ترکیه برای گروههای تروریستی سوری حمل و ارسال می‌شود.
اردوغان در واکنش به انتشار این فیلم در گفت‌وگویی تلویزیونی که شبکه خبری «تی آر تی» ترکیه آن را منتشر کرد، گفت: کسی که اقدام به انتشار این فیلم کرده است، بی‌شک بهای سنگینی را به خاطر آن پرداخت خواهد کرد و نمی‌تواند، از مجازات فرارکند.
«جان دوندار»، سردبیر روزنامه «جمهوریت» در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر در واکنش به اظهارات اردوغان نوشت که ما روزنامه نگار و خبرنگار هستیم نه نوکر و مزدور حکومت. این وظیفه ما نیست که اسرار ناپاک حکومت و دستگاه اطلاعات ترکیه را پنهان کنیم.
در همین راستا روزنامه آلمانی «دوچه وله» نیز خبر انتشار اسناد محرمانه دولت ترکیه را منتشر کرد که ثابت می‌کردند، «حسین عونی جوش»، استاندار آدنا کامیون‌هایی وابسته به دستگاه اطلاعات ترکیه را توقیف کرده که حامل سلاح و تجهیزات نظامی برای گروههای مسلح تروریستی تکفیری در سوریه بودند.
در گزارش نیروی نظامی استان آدنا آمده بود که استاندار آدنا اجازه بازرسی این کامیون‌ها را نداد و بعد آشکار شد که رئیس جمهوری ترکیه به وی دستور داده بود که از بازرسی این کامیون‌ها خودداری کند.
اسنادی که به حمایت ترکیه از گروههای مسلح تروریستی در سوریه و دخالت‌های آنکار در امور داخلی سوریه اشاره می‌کنند، به اینجا ختم نمی‌شود و این موجب شد تا «داوود اوغلو»، نخست وزیر ترکیه در یکی از نشست‌های کمیته سیاست خارجی و امنیت ترکیه که با حضور همه اعضا برگزار شده بود و بنابر اذعان یکی از حاضران در این نشست، از سیاست خارجی که کشور متبوعش در قبال سوریه اتخاذ کرده است، ابراز نگرانی کند.
نخست وزیر ترکیه در این نشست از نگرانی و اندوه خویش به خاطر بحران سوریه و اوضاعی که بحران موجب آن در این کشور شده، سخن گفت و تصریح کرد که در این تردید نیست که شناخت و آگاهی ما از سوریه ناقص و نادرست بوده و آنچه ترکیه خواهان آن بوده، در سوریه رخ نداده است. در این شرایط باید اعتراف کنیم، با وجود هزینه‌های کلان و هنگفتی که به خاطر دخالت در بحران سوریه، آنکارا متحمل آن شد، با این حال هنوز نتوانسته است، به اهداف خود دست یابد و باید خود را از جمله طرف‌های ناکام و شکست خورده در این عرصه ببیند.
از سوی دیگر، «جو بایدن»، معاون رئیس جمهوری آمریکا نیز پیشتر در سخنانی که بازتاب‌هایی گسترده داشت و او را وادار به ۳ بار عذرخواهی کرد، اذعان نمود که ترکیه به عنوان هم پیمان آمریکا در خاورمیانه به تشکیل گروههای مسلح تروریستی برای براندازی نظام در سوریه کمک کرد.
ترکیه همچنین با کمک‌های مالی کلان خود در پروسه براندازی نظام در سوریه سهیم بود و براین اساس می‌توان اقدامات ترکیه علیه سوریه را در موارد زیر خلاصه کرد:
– فروش نفت خام سرقت شده توسط گروههای مسلح تروریستی در سوریه که به دو شهر «بطمان» و «غازی عنتاب» واقع در جنوب شرقی ترکیه منتقل می‌شد، به شرکت‌هایی مانند کایالار، بیلعنلار، دوغولو و بارنتلی که موجب درآمدزایی روزانه یک میلون دلاری برای گروههای تروریستی سوری شده بود و افرادی مانند حسن ایکینتشی، مهمت بارتینلی، عثمان کایا و حیدر کالیسلار در این پروسه مشارکت و فعالیت داشتند.
– فروش آثار باستانی و تاریخی سوریه از طریق ترکیه که تاکنون ۷ میلیارد دلار برای گروههای مسلح تروریستی در سوریه درآمدزایی داشته است.
– فروش اعضای بدن قربانیان چه تروریست‌ها، چه شهروندان غیر نظامی و چه معارضان به تجار و بازرگانان اروپایی از طریق ترکیه.
– امضای قراردادهای سنگین و کلان در برابر آزادی گروگان‌ها و اسرا در خاک ترکیه.
– فروش زنان غیر مسلمان در مناطق مختلف کشور.
– تبدیل شدن به مرکز فروش کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های قدیمی سرقت شده از سوریه و عراق.
– فروش اطلاعاتی که کشورهای سوریه و عراق نتوانسته بودند، به آنها دست پیدا کنند، به دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی این دو کشور.
– ارائه کمک‌های مالی و لجستیکی از سوی دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه به داعش طی اشغال شهر عین العرب یا کوبانی، در ریف شمالی حلب.
– ارائه کمک‌های مالی به گروههای مسلح تروریستی از طریق موسسات به ظاهر خیریه و غیر دولتی وابسته به حزب «عدالت و توسعه» که بارزترین آنها موسسه “i.h.h” است. این درحالی است که شعب و دفاتر این موسسه در استان هاتای ترکیه علنی و آشکار فعالیت می‌کند.
– درآمدزایی سالیانه یک میلیارد دلار برای داعش از طریق قاچاق هروئین. این موضوعی است که «ویکتور ایوانوف»، رئیس کمیته فدرال نظارت بر قاچاق مواد مخدر در روسیه از آن پرده برداشت.
اما از جمله نتایج بدیهی دخالت ترکیه در سوریه و حمایت این کشور از تروریسم، فعال‌تر و قدرتمندتر شدن معارضان داخلی اردوغان و آگاه شدن افکار عمومی ترکیه در انتخابات اخیر این کشور بود که نه تنها امکان تشکیل دولت را برایش فراهم نکرد، بلکه علنی و آشکارا با مواضع و دیدگاه‌های وی مخالفت کرد و خواستار تجدید نظر در سیاست خارجی ترکیه شد.
این موضوع می‌تواند، زنگ خطری برای اردوغان و هم دستان وی در امر حمایت از گروههای تروریستی در سوریه باشد، چون هیچ‌گاه تروریست خوب و تروریست بد وجود نداشته و روزی خواهد رسید که بازتاب این حمایت‌ها و دخالت‌ها دامان اردوغان را بگیرد.
فارس/