نگاهی به سبدغذایی ازدیدگاه اقلیم شناسی

چاپ

به گزارش نیمه پر ، تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی، افراد را با انواع بیماری‌های جسمانی و روانی رو به رو ساخته است که منشأ اصلی بروز این بیماری‌ها را باید مربوط به در پی نگرفتن اصول درست و سبک زندگی صحیح دانست. در عصر کنونی افراد بدون توجه به نیازهای جسمانی و شناخت از وضعیت جسمانی و روانی خود نسخه‌ای واحد از زندگی را در پیش می‌گیرند و نسبت به بروز انواع بیماری‌هایی که درطول عمر دچار آن می‌شوند، بی‌اطلاع هستند

از نگاه طب سنتی ایرانی _ اسلامی افراد در هر سن و سال یا هر منطقه جغرافیایی که زندگی می‌کنند، باید سبک زندگی همان منطقه را رعایت کنند تا کمتر دچار برخی بیماری‌ها شوند. مزاج شناسی یکی از قواعد این طب است که با علم به آن و آگاهی از اینکه هر فرد در هر دوره سنی چه مزاجی دارد به داشتن یک زندگی مطلوب و با کیفیت و مصون ماندن از انواع بیماری‌ها کمک می‌کند.

دکتر منصور خرمی‌زاده محقق طب سنتی ایرانی و اسلامی در خصوص علت شـــــــیوع روز افزون بیماری‌های جسمانی و روانی در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه زندگی گفت: اغلب بیماری‌های جسمانی مانند کبد چرب، فشار خون، دیابت، انواع سکته‌ها، سرطان‌ها، بیماری‌های روانی مانند افسردگی، ترس، اضطراب و وسواس در جامعه امروز ریشه در سبک زندگی دارد. با توجه به اینکه امروزه شیوه‌های زندگی نسبت به گذشته تغییر یافته است، تغذیه نادرست و نداشتن تحرک مناسب زمینه را برای بروز بسیاری از مشکلات مهیا می‌سازد.

این محقق طب سنتی ایرانی و اسلامی در خصوص اینکه هیچ نسخه ثابت و از پیش تعیین شده‌ای برای تمام افراد در زندگی وجود ندارد توضیح داد و گفت: برخی افراد در منطقه محل سکونت خود براحتی تندترین غذاها را مصرف می‌کنند و با هیچ بیماری رو به رو نمی‌شوند در صورتی که دیده می‌شود این سبک تغذیه‌ای در مناطق دیگر افراد را دچار بیماری‌های جسمانی می‌کند از این رو نمی‌توان یک سبک ثابتی را برای همه افراد در مناطق مختلف در نظر گرفت.

وی با بیان این مطلب که اغلب مردم با واژه مزاج و مزاج شناسی آشنایی ندارند و همین ناآگاهی موجب افزایش بیماری‌ها شده است افزود: اگر عموم مردم ویژگی‌های مزاج سرشتی، سنی، شغلی، فصلی‌، ‌اقلیمی و غذایی خود را می‌شناختند، امروزه شاهد بسیاری از بیماری‌هایی که به سرعت رو به افزایش است نبودیم. از این رو در طب سنتی واژه مزاج و مفهوم مزاج شناسی در بهداشت و درمان می‌بایستی مورد توجه قرار گیرد. از این رو در صورتی که افراد به تفاوت‌های فردی، ‌محیطی، ‌زمانی و… توجه کنند به طور قطع جسم، ‌روح و روانی تندرست خواهند داشت.
دکتر خرمی‌زاده به شناخت این تفاوت‌ها در زندگی امروزی اشاره کرد و گفت: در مکتب طب سنتی ایران، ‌نظام هستی از ترکیب چهار عنصر آتش (گرم وخشک)، هوا(گرم و تر)، آب (سرد و تر) و خاک (سرد و خشک) تکوین می‌یابد و علت گوناگونی موجودات که با حواس ظاهری ادراک می‌شوند ناشی از برآیند اثر این چهار عنصر است که آن را مزاج می‌نامند و بر حسب تغییراتی که در مقدار هر یک از این عناصر حاصل می‌شود، مزاج‌های مختلف شکل می‌گیرد. طبیعتی که افراد در آن زندگی می‌کنند از نظر مزاج شناسی به چند دسته قابل طبقه ‌بندی است، اما مهم‌ترین آنها مزاج سرشتی، جنسیتی، فصلی، ‌اقلیمی، سنی، گیاهان دارویی، ایام روز، شغلی و مزاج اندام‌ها است.

بدین ترتیب توقع، ‌داشتن جامعه‌ای سالم تنها زمانی میسر می‌شود که به این ویژگی‌ها در زندگی روزانه توجه شود و افراد باید آگاه باشند که با تغییر در هر یک از این فاکتورها تمامی دستور العمل‌ها در امر بهداشت و درمان تغییر خواهد کرد.

این محقق طب سنتی به دسته ‌بندی مزاج‌های مختلف اشاره کرد و گفت: در معرفی مزاج سرشتی می‌توان گفت افرادی که عنصر آتش بیشتری دارند طبیعت‌شان گرم و خشک به شمار می‌رود و افرادی که عنصر هوای بیشتری دارند مزاج شان گرم و‌تر است و آن دسته از افرادی که در وجودشان عنصر آب بیشتر وجود دارد، مزاج سرد و‌تر داشته و عنصر خاک اگر بیش از حد باشد مزاج این دسته از افراد سرد و خشک به شمار می‌رود.

وی در ادامه خصوصیات مزاج فصلی را معرفی کرد و افزود: مزاج فصل بهار گرم و تر، فصل تابستان گرم و خشک، پاییز سرد و خشک و زمستان سرد و‌تر است.

دکتر خرمی‌زاده با اشاره به پیامد تغییرات جوی حاصله از کاهش بارندگی‌ها و افزایش خشکسالی طی سال‌های اخیر در ایران توصیه‌هایی کرد و افزود: بروز این مسائل جدید در سبک زندگی منجر به تغییر مزاج محصولات کشاورزی نسبت به گذشته شده است و مزاج افراد در دهه‌های اخیر به سمت گرمی و خشکی پیش رفته است.

با توجه به اینکه مزاج کبد باید گرم وتر باشد و به علت تغییر سبک زندگی گرم و خشک شده است و افراد گرایش بیشتری به سمت مصرف غذاهای سرد و‌تر مانند برنج، ‌ماست، ‌کاهو، ‌سالاد و… پیدا کرده‌اند که منجر به ضعیف شدن اندام‌های سرد بدن مانند مغز، ‌اعصاب، عضلات و استخوان‌ها می‌شود از این رو شدت صدمات حاصله از این نوع روش تغذیه‌ای در فصول خشک سال مانند تابستان و پاییز در جوانان و میانسالان که طبیعت خشک تری دارند، بیشتر دیده می‌شود و زمینه را برای بروز بسیاری از بیماری‌ها مانند افسردگی، ‌ام اس، آلزایمر، بیماری‌های روماتیسمی، بیماری‌های عفونی، ‌سرماخوردگی و… مهیا می‌سازد و از سوی دیگر این دو گروه از افراد زودتر به بیماری‌های دیگری چون ضعف عضلانی، نارسایی قلبی، خستگی، چاقی، ‌دیابت و… مبتلا می‌شوند.

وی با بیان این موضوع که همه افراد ساکن ایران(بجز افرادی که در ‌مناطق مرطوب شمالی و جنوبی در حاشیه دریا زندگی می‌کنند و رطوبت در آن مناطق بیشتر است)برای کاهش بروز بیماری‌های جسمانی و روحی خود باید نکات مهمی را رعایت کنند هشدار داد و افزود: در سنین جوانی افراد بهتر است کمتر در تماس مستقیم با نور آفتاب باشند و در محیط‌های گرم و خشک کاری بویژه هنگام ظهر کمتر حضور داشته باشند. از سوی دیگر توصیه می‌شود مصرف غذاهای فست فود، ‌انواع نوشابه‌ها، غذاهای کنسرو شده که حاوی مواد نگه دارنده و ادویه هستند را به حداقل برسانند زیرا این مواد برای سلامتی افراد بویژه کبد مضر به شمار می‌رود.

وی با اشاره به اینکه در مناطق خشک ایران افراد باید کمتر از مواد غذایی چون سیر، ‌گردو، ‌ادویه، ‌پیاز و سس مصرف کنند گفت: علاوه بر کاهش مصرف این مواد غذایی در مناطق خشک ایران افراد باید توجه خاصی به کاهش مصرف خوراکی‌های سردی بخش برای جلوگیری از بروز بیماری‌های سرد در اندام‌های حساس بدن بویژه در فصول سرد داشته باشند و برای تقویت قوای بدن بویژه کبد بهتر است از مواد خوراکی مانند بادام، ‌انجیر، عسل، ‌زیتون، مویز و… استفاده کنند و در این فصل سرد در صورتی که تمایل به مصرف آب سرد، غذاهای سرد و ‌تر و ترش مزه دارند از عرق کاسنی یا شربت آبلیمو، ‌شربت سکنجبین، و… برای کاهش حرارت خشکی کبد استفاده کنند. تا در جامعه شاهد افزایش سطح سلامتی افراد و کاهش بروز بیماری‌ها باشیم./آ

ایران /