۱۸۰ اثر گوناگون ادبی و عرفانی نتیجه ۷۰ سال زندگی عطار نیشابوری/ گفتار ساده و گیرا ویژگی بارز آثار عطار

چاپ

به گزارش رامسرنوین به نقل از بلاغ، در سال ۵۴۰ فردی به نام فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار کَدکَنی نیشابوری در کدکن متولد شد که بعدها مشهور به عطّار نیشابوری شد.

وی درگذشتهٔ ۶۱۸ هجری قمری در شادیاخ نیشابور،  یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلند نام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است.

نام او «محمّد»، لقبش «فریدالدّین» و کنیه‌اش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطّار و گاهی نیز فرید تخلص کرده‌ است.

نام پدر عطّار ابراهیم کدکنی (با کنیهٔ ابوبکر) و نام مادرش رابعه بود.

او که داروسازی و عرفان را از شیخ مجدالدّین بغدادی فرا گرفته‌بود، به کار عطّاری و درمان بیماران می‌پرداخت و او را از اهل سنت دانسته‌اند.

محمد بالو دانشجوی دکترای ادبیات فارسی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به مذهب عطار نیشابوری اظهار کرد: در دوران معاصر، شیعیان با استناد به‌برخی شعرهای عطار بر این باورند که وی پس از چندی به‌تشیع روی آورده و یا دوست‌دار اهل بیت بوده‌ است.

وی یادآور شد: البته ایشان در مقدمه‌ی منطق‌الطیر (مقامات طیور) به نکوهش متعصبین پرداخته‌ است و به‌این افراد توصیه کرده‌ که هم محب اهل بیت باشند و هم دوستدار خلفای راشدین.

این دانشجو درباره پشت پا زدن عطّار به اموال دنیوی، گفت: درخصوص گوشه‌گیری و تقوا پیشه گرفتن وی داستان‌های زیادی گفته شده‌است که مشهورترین این داستان‌ها گذر درویشی از محل کسب عطار است که پس از درخواست کمک درویش و رد دادن این درخواست از سوی عطار که موجب مرگ آن درویش می‌شود مسیر زندگی عطار نیشابوری تغییر می‌کند.

بالو ادامه داد: عطار پس از این جریان مرید شیخ رکن الدین اکاف نیشابوری می‌شود و تا پایان عمر (حدود ۷۰ سال) با بسیاری از عارفان زمان خویش هم‌سخن شده و به گردآوری داستان‌های صوفیه و اهل سلوک پرداخته‌است و بنا بر داستانی وی بیش از ۱۸۰ اثر گوناگون به جای گذاشته که حدود ۴۰ اثر از آن به شعر و دیگر نثر است.

وی با اشاره به نحوه مرگ عطار، خاطرنشان کرد: عطار در سال ۶۱۸ یا ۶۱۹ و یا ۶۲۶ در حملهٔ مغولان، کشته‌شد.

سیدعباس حسینی کارشناس مسائل ادبی در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: عطار، یکی از شاعران بزرگ متصوفه و از مردان نام آور تاریخ ادبیات ایران است. سخن او ساده و گیراست.

وی خاطرنشان کرد: او برای بیان مقاصد عرفانی خود بهترین راه را که همان آوردن کلام ساده و بی پیرایه و خالی از هرگونه آرایش است انتخاب کرده است.

این کارشناس تصریح کرد: او اگر چه در ظاهر کلام و سخن خود آن وسعت اطلاع و استحکام سخن استادانی همچون سنایی را ندارد ولی آن گفتار ساده که از سوختگی دلی هم چون او باعث شده که خواننده را مجذوب می‌کند.

حسینی افزود: کمک گرفتن او از تمثیلات و بیان داستان‌ها و حکایات مختلف یکی دیگر از جاذبه‌های آثار او است.

وی با اشاره به آثار عطار نیشابوری گفت: آثار شیخ به دو دسته منظوم و منثور تقسیم می شود که آثار منظوم او عبارت است از دیوان اشعار که شامل غزلیات و قصاید و رباعیات است.

این کارشناس اظهار کرد: الهی نامه، اسرار نامه، مصیبت نامه، وصلت نامه، بلبل نامه، بی سر نامه، منطق الطیر، جواهر الذات، حیدر نامه، مختار نامه، خسرو نامه، اشتر نامه و مظهر العجایب از مثنویات عطار هستند.

به گزارش بلاغ،، عطار نیشابوری  با قدرتی که در شعر و ادبیات داشت توانست تحولی را در این زمینه ها ایجاد کند  و او سرمشق عرفای نامی بعد از خود همچون مولوی و جامی قرار گرفته که آن دو نیز به مدح و ثنای این مرشد بزرگ پرداخته‌اند.