نیمه پر/ شاید در نگاه اول تمدید مذاکرات کمی نا امید کننده به نظر برسد اما باید نگاه کاملی به ابعاد تمدید مذاکره انداخت تا بتوان تحلیل مناسبی از آن ارائه کرد.
مقام معظم رهبری در دیدار ششم آذرماه جاری و در دیدار با اعضاى مجمع عالى بسیج مستضعفین در باره ی تمدید مذاکرات فرمودند: «بنده با تمدید مذاکرات مخالف نیستم، همچنان‌که و به همان دلیل که با اصل مذاکرات مخالف نبودم، با اصل مذاکرات هم مخالفت نکردیم.»
در ابتدا باید دید چرا جمهوری اسلامی پیشنهاد مذاکره آمریکا و سایر اعضای ۵+۱ را پذیرفت، که اکنون از تمدید آن رضایت داشته باشد و یا خیر!
در بیان دلایل پذیرفتن مذاکره هسته ای به ذکر چند مورد از فرمایشات مقام معظم رهبری به عنوان دیدبان بصیر جمهوری اسلامی می پردازیم:
اراده‌ی جمهوری اسلامی برای بستن پرونده‌ی هسته‌ای علی‌رغم خواست دشمن برای تداوم آن
«مسئله‌ی اینها این است که نمی خواهند موضوع هسته‌ای ایران حل شود، اگر لجبازی آنها نبود، موضوع هسته‌ای به راحتی حل می شد، بارها تا لحظه‌ی حل پیش رفتیم، امضاء کردند، آژانس هسته‌ای امضاء کرد؛ قبول کرد که این اشکالاتی که وجود داشته، برطرف شده – اینها موجود است، اینها سند است؛ اینها که قابل انکار نیست – خب باید قضیه تمام می شد، پرونده‌ی هسته‌ای کشور باید پایان پیدا می کرد، آمریکائی‌ها بلافاصله یک چیز جدید را مطرح کردند، آوردند وسط. نمی خواهند قضیه تمام شود. نمونه‌های متعددی را ما در این زمینه داریم، حل مسئله‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی، به حسب طبیعت خود، از جمله‌ی کارهای سهل و آسان و روان است؛ اما وقتی طرف مقابل مایل نیست این قضیه حل شود، خب بله همین جور می شود که ملاحظه می کنید، بنابراین این را باید توجه داشته باشند؛ جمهوری اسلامی در قضیه‌ی هسته‌ای، هم قانونی عمل کرده است، هم شفاف عمل کرده است، هم از لحاظ استدلالی، منطقی عمل کرده است؛ منتها این یک نقطه‌ای است که برای فشار بر جمهوری اسلامی این را مناسب دانسته‌اند.»
عبور هنرمندانه از موانعی که دشمن بر سر راه پیشرفت کشور ایجاد کرده است
«تعامل با دنیا هیچ ایرادی ندارد، ما از اول هم اهل تعامل با دنیا بودیم؛ منتها در تعامل، طرف مقابل را باید شناخت؛ شگردهای او را باید دانست؛ هدف‌های اساسی و کلان را باید در مدنظر داشت، ممکن است دشمنی سر راه شما را بگیرد، بگوید از اینجا نباید جلو بروید، سازش با او به این صورت نیست که شما قبول کنید، برگردید، هنر این است که شما کاری کنید که راهتان را ادامه دهید، او هم مانع کار شما نشود، والا اگر چنانچه توافق و تفاهم به این معنا بود که او بگوید شما باید از این راه برگردید، شما هم بگوئید خیلی خوب، این که خسارت است، توجه به این جهات باید از سوی مسئولان و دولتمردان وجود داشته باشد.»
تبدیل روابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران به روابط متعارف و غیرفوق‌العاده
«موافقت با این مذاکرات برای شکستن فضای خصمانه جبهه استکبار بر ضد ایران بود و این مذاکرات باید ادامه یابد اما همه بدانند که با وجود ادامه مذاکرات، فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه تحقیق و توسعه هسته ای به هیچ وجه متوقف نخواهد شد و هیچ‌یک از دستاوردهای هسته ای نیز تعطیل‌بردار نیست، ضمن آنکه روابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران نیز باید روابط متعارف و غیرفوق العاده باشد.»
مقابله با فضاسازی و دروغ پردازی دشمن در افکار عمومی علیه ایران
«یکی دیگر از ترفندهای جبهه استکبار در مقابل نظام اسلامی، ایجاد فضای بین المللی بر ضد جمهوری اسلامی، با بهانه های عامه پسند برای افکار عمومی است، افزودند: موضوع هسته ای، یک نمونه از مسائلی است که تلاش کردند، به بهانه آن، بر ضد نظام اسلامی فضاسازی و دروغ پردازی کنند، حتی اکنون که با توجه به حکم شرعی و عقلی و سیاسی، مسلّم شده است که جمهوری اسلامی ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست، مقامات امریکایی هرگاه که در مورد موضوع هسته ای صحبت می کنند، با اشاره و یا تصریح، موضوع سلاح هسته ای را نیز بیان می کنند، در حالی که خودشان هم می دانند که نداشتن سلاح هسته ای، سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران است، هدف آنها این است که با این بهانه، فضای بین المللی را بر ضد ایران حفظ کنند و بر همین اساس بود که با طراحی جدید دولت برای مذاکره درخصوص موضوع هسته ای موافقت شد تا این جوّ جهانی شکسته و ابتکار عمل از طرف مقابل گرفته شود و حقیقت نیز برای افکار عمومی دنیا مشخص شود.»
بالا رفتن پشتوانه‌ی تجربه و ظرفیت فکری ملت ایران برای اتکای به نیروی درونی کشور
«یک تذکر مهم و لازمی را بدهم: هیچ‌کس نباید این مجموعه‌ی مذاکره‌کنندگان ما را با مجموعه‌ی شامل آمریکا – همان شش دولت، به‌اصطلاح پنج به علاوه‌ی یک – سازش‌کار بداند، این غلط است، اینها مأموران دولت جمهوری اسلامی ایران هستند، اینها بچه‌های خودمان هستند، بچه‌های انقلابند؛ یک مأموریتی را دارند انجام می دهند، با تلاشی که دولت محترم و مسئولان کشور دارند انجام می دهند، ما موافقیم، یک کاری است، یک تجربه‌ای است، احتمالاً یک اقدام مفیدی است، این کار را انجام بدهند، اگر نتیجه گرفتند که چه بهتر، امّا اگر نتیجه نگرفتند، معنایش این باشد که برای حل مشکلات کشور بایستی کشور روی پای خودش بایستد، این توصیه‌ی قبلی خودمان را باز هم تکرار می کنیم، به دشمنی که لبخند می زند، اعتماد نکنید، این را ما به مسئولین‌مان، به بچه‌های خودمان، فرزندان خودمان – این‌هایی که در مسئله‌ی دیپلماسی مشغول کار هستند، بچه‌های مایند، جوان های خود مایند – [توصیه می کنیم]؛ توصیه‌ی ما به اینها این است: مراقب باشید لبخند فریبگرانه شما را دچار اشتباه نکند، دچار خطا نکند، ریزه‌کاری‌های کار دشمن را ببینید.»
دیدگاه جمهوری اسلامی تعامل با دنیا به جهت دستیابی به اهداف و آرمان‌های خود است در نتیجه از روش مذاکره نیز ممکن است وارد شود تا به اهداف خود دست یابد و الزاماً نفس مذاکره را نمی توان سازش و یا عقب نشینی جمهوری اسلامی از آرمان‌های خود دانست، در مذاکره باید به دنبال چه بود را نیز رهبری فرزانه بیان فرمودند و باید پذیرفت علت حمایت رهبری از مذاکرات تا کنون همین رعایت خطوط قرمز نظام توسط گروه مذاکره کننده است.
در نتیجه و با رعایت تمامی اصول تمدید مذاکره نیز مانند اصل مذاکره فی نفسه ضرری ندارد و تنها در صورتی می تواند برای ما مضر و برای طرف غربی مخصوصاً آمریکایی مفید واقع شود که جمهوری اسلامی ایران محدودیت های صنعت هسته ای را بپذیرد که طبق صحبت های رییس جمهور و وزیر خارجه جمهوری اسلامی تا کنون چنین نبوده است.
باید بپذیریم که در مذاکرات و کلا در موضوع هسته ای آمریکا و دوستان غربی‌اش شدیدترین فشارهای سیاسی و رسانه ای را بر گروه مذاکره کننده و دولت جمهوری اسلامی و مردم ایران آوردند تا بلکه بتوانند امتیازی از طرف ایرانی خود بگیرند که با مقاومت ایران به نتیجه ای نرسیدند و موید این سخن نیز بیان رهبری است که فرمودند: «در موضوع هسته ای ایران، زورگویان تمامی تلاش خود را برای به زانو درآوردن ایران انجام دادند اما آنها نتوانسته و نخواهند توانست این کار را انجام دهند.»
اما در بحث مذاکره و طولانی شدن آن مفسده ی بزرگی وجود دارد که غفلت از آن می تواند سرنوشت ناامید کننده‌ای را در پی داشته باشد و آن‌هم غلبه‌ی جوسازی رسانه ای طرف مقابل، مبنی بر اجبار تحریم ها بر سر میز مذاکره کشاندن ایران و و به تبع آن تزریق احساس شکست در جامعه است که البته این خطر نیز راه حلی دارد و آن توجه به توان و ظرفیت های داخلی و ایجاد فضا برای شکوفا شدن آنها رفع است.
برای توجه به ظرفیت های داخلی باید در ابتدا بپذیریم که ما به حدی از رقابت رسیده ایم که دشمن برای هیمنه ی خود احساس خطر کرده است بنابر این دست به خراب کردن و برهم زدن قواعد رقابت می زند. تا زمانی که یک کشور قدرتمند و یک کشور ضعیف در مقابل هم قرار گرفته باشند، تحریم بین آنها خیلی مطرح نیست، چون کشور ضعیف توان شستن هیمنه ی کشور قدرتمند را ندارد، ولی اگر آن کشور ضعیف شروع به رشد اقتصادی و به تبع آن شکوفایی سیاسی و عرضه اندام در منطقه و جهان نماید، آن‌گاه ابزار تحریم به‌عنوان ابزار متعارف رقابتی وارد کار می‌شود. ما امروز به یک رقیب تبدیل شده‌ایم و به این علت باید تحریم شویم.
آنچنانکه رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان در حرم مطهر رضوی در ابتدای امسال فرمودند: «ملت ایران باید خود را قوی کند؛ این حرف من است… اگر یک ملتی به خود نیاید، خود را قوی نکند، دیگران به او زور میگویند… بعضی ملتها هستند که تا قوی شدن، فاصله‌ی زیادی دارند؛ امیدی وجود ندارد که بخواهند در خود آن نیرویی را که بتوانند مقابله کنند با زورگویان و گردن‌کلفت‌های عالم، ایجاد کنند؛ اما ملت ما این‌جور نیست؛ ما اولاً استعداد قوی شدن، زیاد داریم؛ امکانات و ظرفیتها هم زیاد داریم؛ ملت ما به سمت اقتدار ملی هم راه افتاده است و راه زیادی پیموده است.»
و در دیدارهای مختلفی بارها و بارها بر لزوم تکیه بر توان داخلی تاکید کردند که این نشان از وجود استعداد در داخل و البته شناخت تحرکات دشمن برای وارد کردن ضربه بر پیکره جمهوری اسلامی دارد.
باید پذیرفت که علت اصلی خوشحالی دشمن از تمدید مذاکرات، خریدن فرصت برای وارد نمودن ضربات بیشتر به پیکره اقتصاد کشور است تا بتواند برای نشست های بعدی برگ برنده ای داشته باشد.
یکی از مهمترین راه کارهایی که برای قدرتمند و مستحکم کردن توان داخلی وجود دارد اقتصاد مقاومتی است. یعنی اقتصاد تولید محور و اقتصادی که مولفه ی اصلیش تمرکز بر قوت بخشیدن نقاط ضعف اقتصادی کشور و گسترش دادن نقاط قوت کشور است.
مقام معظم رهبری به عنوان طراح این مدل اقتصادی می فرمایند: [اقتصاد مقاومتی] ضربه‌هاى دشمن را اوّل کم اثر میکند، که این مالِ کوتاه‌مدّت است، در میان‌مدّت و بلندمدّت به حرکت عظیمِ مردم اوج می دهد.
بنابراین دولت محترم که از ابتدای پذیرش سکان اجرایی کشور بر لزوم تعامل با دنیا در عین توجه به ظرفیت های داخلی تاکید داشت باید بر به نتیجه رسیدن این شعار خود اهتمام ورزد تا همواره شاهد حمایت های بی دریغ رهبری و مردم جمهوری اسلامی از خود در عرصه های داخلی و خارجی باشد.
